بررسي كهن الگو در شعر احمد شاملو با نگاه كاربردشناختي

Archetype in the Poems of Ahmad Shāmlū: A Pragmatic Approach

  كهن‌الگو تمایل ساختاری نهفته‌ای است كه بیانگر محتویات و فرایندهای پویای ناخودآگاه جمعی در سیمای تصاویر ابتدایی است و در همه‌ دوران‌ها و نژادها مشترك است. كهن‌الگوها در اشكال نمادین در رؤیا و اساطیر و دین و ادبیات، موضوع مطالعه‌اند. معنای كاربردشناختی،بخشی از معنا است كه فوق‌العاده متغیر است و در بافت كلامی مشخص می‌شود و به عوامل زیادی وابسته است. در این مقاله، برجسته‌ترین كهن‌الگوها در شعر شاملو بارویكردی كاربردشناسانه، یعنی درنظر قراردادن لایه ایدئولوژیك شعر به عنوان عاملی برون بافتی  بررسی می‌شوند. برجسته‌ترین كهن‌الگوها در شعر وی، آنیما، زمین، شهر/ وطن، آب و... هستند و چنین جلوه‌ای در معنای كاربردشناختی، لایه‌ اسطوره‌ای- حماسی شعرهای او را تقویت می‌كند.

Archetype is a hidden structural tendency that shows the contents and dynamic processes of a collective unconscious. Archetypes can be studied in different contexts: dreams, myths, religion and literature. The present article, based on the concept of "pragmatic meaning", tries to study the most prominent archetypes - such as anima, land, city/home, water - in the poems of Ahmad Shāmlū (1925-2000). So, the ideological layers of the poems are considered as an outer-context factor, showing their mythological and epic function.