تفاوت تاويلي آيه مباركه نور از منظر ابن‌سينا و ملاصدرا

Avicenna and Mulla Sadra on the Exegesis of Q24: 35

آيه مباركه نور از جمله آياتي است كه انديشمندان مختلف، از جمله ابن‌سينا و ملاصدرا، دست به تفسير و تاويل آن زده‌اند. ابن‌سينا در تفسير خود، با نگاه فلسفي صرف، تمثيل‌هاي موجود در آيه نور را به مراتب عقل نظري تاويل مي‌برد. در مقابل، ملاصدرا با بهره‌گيري از مبناي اصالت وجود و تشكيك وجود سعي در تبيين نظامي براي نزول فيض و رحمت الهي دارد و تمثيل‌هاي آيه نور را با اين نظام تطبيق مي‌دهد. آنچه در تفسير ملاصدرا از آيه نور اهميت دارد آن است كه در عين وجود صورتبندي‌هاي مشايي در براهين منطقي صدرا براي اثبات وجود خدا به‌مثابه نور، باز هم جنبه فلسفي ـ عرفاني وجه غالب و بارز تفسير او بر آيه نور است. دغدغه فكري و تفاوت رويكرد ابن‌سينا و ملاصدرا، تفاوت روش‌شناختي تفسيري ابن‌سينا و ملاصدرا و توجه ملاصدرا به ظاهر و عبور از ظاهر به باطن از جمله عوامل مبنايي تفاوت تاويلي ابن‌سينا و ملاصدرا از آيه شريفه نور است.

Q24: 35 (known as the verse of the Light) is among the verses that have been interpreted by some philosophers, some of whom are Avicenna and Mulla Sadra. Avicenna suggests a purely philosophical interpretation and understands the analogies of the verse as the levels of theoretical reason. By contrast, based on the notions of principality and gradation of existence, Mulla Sadra tries to come up with a system of divine grace descent and adapts the analogies of the verse to this system. It is important that although Mulla Sadra tries to prove the existence of God as the Light through Peripatetic approaches, his exegesis of the verse preserves its mystical approach as well as its philosophical one.The difference in aims, attitudes, exegetical methods and the degree to which they consider the apparent meaning are the main factors which distinguish Avicenna from Mulla Sadra on the Exegesis of Q24: 35.