بررسي تحليلي شريعت، طريقت و مقام محمدي در فيه‏مافيه

Analytical study of Mohammadiʹʹs path, shari’a and position in Fih-e-Ma-Fih

فيه‏مافيه از آثار پراهميتي است كه مولانا در آن به مباحث عميق و قابل توجهي درباره پيامبر اكرم و جايگاه وي پرداخته است. اين مقاله به دنبال آن است تا با تحليل نگاه متمايز مولانا به حضرت محمد (ص) در مقايسه با ديگر انبيا و اوليا، موجبات دستيابي به تحليل دقيق و كامل ديدگاه مولانا در دو بخش مستقل: شريعت و طريقت محمدي و مقام محمد (ص) فراهم سازد. در بخش نخست، با تبيين جايگاه شريعت محمدي از يك‏سو و طريقت محمدي از سوي ديگر و بررسي ارتباط نظر مولانا در اين باب با مسيله وحدت اديان در عرفان، وجوه تمايز شريعت اسلام و طريقت محمدي بررسي مي‏شود. در بخش دوم، مقام حضرت محمد (ص) در نظرگاه مولانا در پنج اصل مهم و برجسته ولايت، مقام ديدار، اصالت وجودي پيامبر به‏ عنوان اولين مخلوق و عقل كل، عشق الهي، تجلي‏گاه اسما و صفات الهي مورد تامل و تحليل قرار مي‌گيرد.

Fih-e-ma-Fih is one of the most important works of Molavi in which there are deep issues about holy Mohammad and his position. This paper tries to analyze the Molaviʹs distinct attitude toward Mohammad by comparing him to other prophets in Fih-e-Ma-Fih , a fact which can analyze Molaviʹs point of view thoroughly about this subject at two parts: first, Mohammadʹs path and Mohammadʹs shari’a and distinction between them and the unity of religions will be explained; and second part will study Mohammadʹs position in five important principles: velayat, seeing (of God), gentility of Mohammadʹs existence as a first creature and logos, divine love and manifestation of Godʹs names.