مقايسه صفات فنولوژيك و مورفوفيزيولوژيك شاخساره ارقام قديمي و جديد جو (Hordeum vulgare L.)

The Study of Phenological and Morphophysiological Traits of New and Old Barely Shoot Cultivars

به منظور مقایسه صفات مورفوفیزیولوژیك شاخساره ارقام قدیمی و جدید جو در سال 1390 آزمایشی در گلخانه تحقیقاتی دانشكده كشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. آزمایش در قالب طرح كاملاً تصادفی با 3 تكرار و 8 تیمار بود كه تیمارها شامل چهار رقم جدید (نصرت، یوسف، فجر30و نیك) و چهار رقم قدیمی (ریحان، كویر، زرجو، والفجر) بودند. كشت در تیوپ های پلاستیكی حاوی شن شسته شده انجام شد و نمونه‍‌ گیری به صورت تخریبی ‌از تیمارها در مراحل چهار تا شش‌ برگی، ساقه‌ دهی، سنبله ‌دهی و رسیدگی انجام گرفت. صفات طول دوره رویشی و طول دوره زایشی و صفات مرتبط با شاخساره از جمله طول و وزن خشك ساقه، سطح برگ و وزن خشك برگ و شاخص‌های عملكرد مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد كه ارقام جدید طول دوره زایشی طولانی ‌تر و دوره رویشی كوتاهتری داشتند و با توجه به همبستگی مثبتی كه بین طول دوره رشد زایشی با عملكرد وجود داشت افزایش عملكرد در ارقام جدید نسبت به ارقام قدیمی مورد انتظار بود همچنین ارقام جدید در اكثر مراحل رشد طول ساقه و وزن خشك ساقه كمتر اما سطح برگ و وزن خشك برگ بیشتری داشتند. ارقام جدید در اكثر صفات بخصوص صفاتی كه با عملكرد و اجزای آن همبستگی مثبت داشتند از قبیل تعداد پنجه، تعداد سنبله در بوته، طول سنبله و تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه بهتر عمل كردند. در نهایت رقم جدید نیك به دلیل برتری یافتن در اكثر صفات به عنوان بهترین رقم و زرجو به عنوان ضعیف‌ترین رقم مشخص شدند.

In order to compare morphophysiological traits between new and old cultivars of barley (Hordeum vulgare L.) a greenhouse experiment was conducted in greenhouse condition in Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad in spring and summer 2011.The type of experiment was a completely randomized design with eight treatments (Nosrat , Youssof , Fagr30 , Nick) and four old cultivars include (Reihan, Kavir, Zarjo , Valfajr) and three replications. All seeds were grown in PVC tubes contained washed sands and disruptive sampling was occurred with destroying plastic bags in the end of the four stages uncluding 6th leaf stage, jointing, heading and ripening. Results indicated that new cultivars showed better performances in all shoot growth parameters than the old cultivars. Modern cultivars for most traits, particularly traits that were positively correlated with yield and its components proved more successful than the old cultivars. They had longer reproductive periods and grain filling duration but their vegetative period were shorter than old cultivars. Among shoots characteristics, new cultivars had higher leaf area, stem dry weight and stem length than old cultivars. Result of this study showed that, among all the characteristics of grain yield and yield components, such as grain weight ,spike length, spike per plant, grain per spike and number tiller , new figures were better than old figures. In general, new cultivar Nick was introduced as the best cultivar and Zarjo was introduced as the weakest cultivar.