تأثير برنامه توانمندسازي مادر بر دلبستگي مادران داراي نوزاد نارس بستري در بخش مراقبت ويژه نوزادان

The Effect of Mother Empowerment Program on Mothers’ Attachment to their Hospitalized Premature Neonates

مقدمه: تولد نوزاد نارس با بستری و جدایی از خانواده همراه است. بستری نوزاد نیز در ایجاد دلبستگی مادر و نوزاد و كیفیت مراقبتی كه توسط مادر به نوزاد داده می‌شود مداخله می‌كند و خطر مشكلات رفتاری تأخیری را افزایش می‌دهد. هدف: تعیین تأثیر برنامه توانمندسازی مادر بر دلبستگی مادر و نوزاد نارس بستری. روش: در این كارآزمایی بالینی شاهددار تصادفی پس‌آزمون، 70 مادر دارای نوزاد نارس بستری در بخش مراقبت ویژه نوزادان بیمارستان ام‌البنین(س) مشهد در سال 1393 در دو گروه مداخله و شاهد قرار گرفتند. برنامه توانمندسازی یك برنامه آموزشی رفتاری چندمرحله‌ای بود؛ كه در هر مرحله، اطلاعات در خصوص نوزادان نارس از طریق كتابچه مصوّر همراه با یك كتاب كار و فایل صوتی به مادران ارایه شد. مادران گروه شاهد طبق سیاست بیمارستان از اطلاع‌رسانی و مراقبت‌های معمول برخوردار بودند. میزان دلبستگی مادر و نوزاد بعد از اجرای مداخله با استفاده از ابزار مشاهده رفتارهای مادر و نوزاد آوانتAvant) ) سنجیده شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون‌های مجذوركای و تی‌‌مستقل در نرم‌افزار SPSS نسخه 5/11 انجام شد. یافته‌ها:  میانگین سن مادران 9/5±2/27 سال و میانگین سن جنینی نوزادان 2/2±4/32 هفته بود. میانگین كلی رفتارهای دلبستگی مادران بعد از اجرای مداخله در گروه توانمندسازی (0/8±6/56) و شاهد (7/7±5/39) تفاوت معنی‌داری وجود داشت (001/0p<). نتیجه‌گیری: اجرای برنامه توانمندسازی مادر باعث افزایش میزان دلبستگی مادر و نوزاد نارس شد. بنابراین، پیشنهاد می‌شود برنامه توانمندسازی به منظور ارتقای دلبستگی مادر و نوزاد نارس بستری در بخش مراقبت ویژه نوزادان استفاده گردد.

Background: Birth of a premature neonate is associated with hospital admission and separation from the family. Admission of the neonates intervenes on infant-mother attachment and so adversely affects on the quality of care given by the mother, and subsequently increases the risk of delayed behavioral problems in the children. Aim: To assess the effectiveness of mother empowerment program on the premature infant-mother attachment. Methods: In this randomized clinical trial, 70 mothers of premature infants, admitted to the neonatal intensive care unit (NICU) of Omolbanin hospital of Mashhad in 2014, were divided into of intervention and control groups. The Empowerment program was a multi-step treatment program, in which information about the premature infants was provided to mothers through an illustrated booklet with a workbook and audio file in each step. Mothers in the control group received information and routine care according to the hospital guideline. The mother-infant attachment was measured after the intervention using the maternal and neonatal behaviors Avant tool. Data analysis was performed using chi-square and t-student tests by SPSS software version 11.5. Results:The mean scores of maternal attachment behaviors after the intervention in the empowerment and control groups were (56.62±8.06) and (39.51±7.77), respectively; the difference between the groups was statistically significant (P<0.001). Conclusion: Our findings revealed that implementation of mother empowerment program increases the mother-premature-infant attachment. Therefore, it is recommended that the empowerment program be routinely utilized to promote the maternal attachment to the premature neonates hospitalized in NICUs.