الهي بودن زبان قرآن و مسيله فهم؛ نقدي بر ديدگاه مجتهد شبستري

The Divinity of the Language of the Quran and the Issue of Understanding; A Critique of Mojtahid Shabestari Views

قرآن كلام خداست يا كلام بشر؟ اين پرسشي است كه از عصر نزول قرآن مطرح بوده است. منكران نبوت هر كدام به گونه اي خدايي بودن زبان قرآن را انكار كرده اند. در دوران معاصر نيز مستشرقان و عده اي از مدعيان روشن فكري در جهان اسلام اين پرسش را به طور جدي كانون بحث و بررسي قرار داده اند. جناب محمد مجتهد شبستري به پيروي از برخي هرمنوتيست هاي فلسفي، شرط مفهوم شدن يك كلام را بشري بودن آن مي داند و بر اين اساس مدعي است اگر قرآن كلام خدا باشد، قابل فهم و تفسير نخواهد بود! در اين نوشتار اين مدعا و ادله آن به روش تحليلي و فلسفي و با استفاده از شيوه نقد مبنايي و دروني مورد ارزيابي و سنجش قرار گرفت و معلوم شد كه هيچ ملازمه اي ميان فهم قرآن و بشري دانستن آن نيست. و همه ادله اقامه شده براي اين مدعا دچار انواعي از مغالطات منطقي اند.

Is the Quran the word of God or the word of human? This question has been raised since the era of descent of the Quran. Each of the deniers of prophethood has somehow repudiated the divinity of the language of the Quran. The contemporary orientalists and some of those who claim intellectuality in the Muslim world have also discussed this question seriously. Following some philosophical hermeneutists, Mohammad Mojtahid Shabestari argues that a concept is understandable only if it belongs to human. He accordingly claims that if the Qurʹan is Godʹs word, then it cannot be understood and interpreted by human. In this paper, using an analytical and philosophical method, this claim as well as its proofs was investigated through basic and internal criticism. The findings show that there is no relation between understanding the Quran and considering it as being human. The proofs presented for this claim all include a variety of logical fallacies.