بررسي آثار تيمار پيش سرما، پتانسيل اسمزي، و تنش خشكي بر رشد گياهچه هاي جمعيت هاي دو گونه مرزه (Satureja sahendica و S. bachtiarica) در دو شرايط ژرميناتور و گلخانه

به منظور بررسي اثر تيمار پيش سرما، پتانسيل اسمزي، و تنش خشكي بر جمعيت هاي دو گونه دارويي Satureja sahendica و S. bachtiarica آزمايشي به صورت فاكتوريل بر پايه طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار در دو شرايط ژرميناتور و گلخانه در سال هاي 1389 ـ 1390 در بانك ژن منابع طبيعي و موسسه تحقيقات جنگل ها و مراتع كشور به اجرا درآمد. تيمارهاي مورد استفاده در شرايط ژرميناتور شامل تيمار پيش سرما و سطوح مختلف پتانسيل اسمزي ناشي از غلظت هاي پلي اتيلن گلايكول (PEG) 6000 دالتون در پنج سطح (0، 3/0-، 6/0-، 9/0-، و 2/1- مگاپاسگال) بود. تيمارهاي مورد استفاده در شرايط گلخانه شامل تيمار پيش سرما و تنش خشكي در پنج سطح ظرفيت زراعي (۲۰، ۴۰، ۶۰، ۸۰، و ۱۰۰ درصد) بود. نتايج نشان داد، با افزايش غلظت پتانسيل اسمزي و تنش خشكي، ميانگين صفت درصد جوانه زني و درصد سبزشدن به ترتيب آزمايشگاه و گلخانه به ميزان 33 و 6 درصد كاهش يافت، در حالي كه نسبت طول ريشه چه به ساقه چه و نسبت وزن خشك به تر گياهچه روند افزايشي داشت. در دو شرايط ژرميناتور و گلخانه خصوصيات جوانه زني در تيمار پيش سرما نسبت به ساير تيمارها داراي بيشترين مقدار بود. در واكنش به پتانسيل اسمزي در ژرميناتور و با تنش خشكي در گلخانه جمعيت بيجار 2 از مرزه سهندي و پيرانشهر از مرزه بختياري در اكثر صفات، به دليل دارابودن بيشترين شاخص بنيه و نسبت وزن خشك به تر نسبت به جمعيت هاي ديگر، مقاوم تر بود. مقايسه بين جمعيت ها نشان داد كه كم تحمل ترين جمعيت مربوط به جمعيت تاكستان از مرزه سهندي است.