تحليلي بر نقش گردشگري مذهبي در توسعه شهري (مطالعه موردي: امام زاده جعفر(ع) يزد)

جاذبه­هاي گردشگري مذهبي (امامزاده­ها، زيارتگاه­ها) نقش موثري در بازسازي حيات شهرها در طول تاريخ و امروز داشته است كه همچون يك شبكه گسترده اجتماعي از اعتماد و مشاركت گرفته تا بحث هنجارها و امنيت، اغلب مسائل و مشكلات شهري را پوشش مي­دهد. هدف از اين تحقيق، تبيين مولفه هاي موثر در رونق گردشگري مذهبي امام زاده جعفر (ع) و چگونگي ارتباط آن ها است. بر اين اساس، روش تحقيق توصيفي- تحليلي و جامعه آماري زائران امامزاده جعفر (ع) شهر يزد و ساكنين محله مصلي و مسئولان طرح هاي توسعه حرم و مديران شهري است. جهت تجزيه و تحليل داده ها از مدل هاي تحليل شبكه (ANP) و برنامه ريزي استراتژيك (SWOT) استفاده شده است. همچنين براي ارتباط علي و معلولي بين متغيرها، آزمون هاي آمار استنباطي مانند ضريب رگرسيون چندمتغيره به كار برده شده است. نتايج حاصل از مدل تحليل شبكه نشان مي­دهد، شاخص­هاي گردشگري مذهبي با 306/0 بيشترين تاثير و شاخص­هاي مديريتي با 081/0 كمترين تاثير را در توسعه گردشگري مذهبي امامزاده جعفر دارند. همچنين مقادير بتا از آماره­هاي ضريب رگرسيوني نشان داد كه يك واحد تغيير در مولفه­هاي گردشگري، اقتصادي، كالبدي و مديريتي به ترتيب به اندازه 012/0، 026/0، 010/0 و 031/0 واحد تغيير در رونق گردشگري مذهبي و شهرنشيني در امامزاده جعفر (ع) ايجاد خواهد كرد. تحليل برنامه­ريزي استراتژيك نيز بدون برنامه عمل كردن امام­زاده جعفر (ع) در استفاده از نقاط قوت و كاهش نقاط ضعف در ارتباط گردشگري مذهبي و رونق شهرنشيني را تائيد مي­كند. در اين راستا، پيشنهاداتي چون معرفي گسترده جاذبه­هاي مذهبي امامزاده جعفر (ع) از طريق رسانه­ها، توجه به پيوند بافت تاريخي و امامزاده در ساماندهي آن، گسترش مراكز مذهبي مكمل مانند موزه­هاي مذهبي، مكان­هاي همايش­ها و آيين­هاي مذهبي در جذب گردشگران مذهبي و پويايي امامزاده جعفر و محله مصلي ارائه شده است.