رويكردي انتقادي به جرايم زيست محيطي فرامرزي

A critical Viewpoint on Ecological Extra-border crimes

زمينه و هدف: امروزه، رشد پديده هايي چون سوراخ شدن لايه اوزون، گرم شدن كره زمين، ريزش باران هاي اسيدي و ... توجه فعالان محيط زيست را به خود جلب كرده است. پيامدهاي ناگوار اين پديده ها بر محيط زيست انساني و طبيعي، علاوه بر آن كه، موجب رشد مفهوم عدالت زيست محيطي شده است، در مكاتب فكري جرم شناسانه، قلمروي مطالعاتي جديدي به نام جرم شناسي سبز را نيز به وجود آورده است. اين پژوهش بر آن است تا با شناسايي مفهوم جرايم زيست محيطي فرامرزي، برخي از چالش هاي آن را در پرتو جرم شناسي انتقادي و سبز، مورد نقد و ارزيابي قرار دهد. روش: با توجه به موضوع مورد نظر و ضرورت اتخاذ تصويري جامع و گسترده در مورد موضوع پژوهش حاضر، روش مورد استفاده در اين تحقيق، روش توصيفي- تحليلي از نوع كيفي است. يافته ها: جرم شناسي سبز به مثابه شاخه اي از جرم شناسي انتقادي، به دنبال تبيين و تحليل نظام جرم انگاريِ رفتارهاي مخرب محيط-زيست است. اين قلمروي مطالعاتي با شناسايي مفهومي موسع از جرايم زيست محيطي فرامرزي، خلا نظام جرم انگاري در اين حوزه را در بستر مناسبات قدرت، ارزيابي مي كند. نتيجه گيري: بر اساس نتايج اين پژوهش، از يك سو، عمده جرايم زيست محيطي فرامرزي توسط دولت ها و شركت هاي قدرتمند، ارتكاب مي يابند و از سوي ديگر، دولت متولي نظام كيفري است. بر اين اساس، مسيوليت نظام سياسي در هنجارگذاري جنايي ( جرم-انگاري و كيفرگذاري ) و لابي گروه هاي قدرت – ثروت با دولت ها، مانع جرم انگاري جامع آلودگي هاي زيست محيطي مي شود. از اين رو، به نظر مي رسد كه پرهيز از رويكردهاي ابزارگرايانه در نظام عدالت كيفري در سطح داخلي و همكاري مناسب نهادهاي عدالت جنايي در سطح بين المللي، برخي از چالش هاي جرايم زيست محيطي فرامرزي را مرتفع سازد. واژگان كليدي: جرايم زيست محيطي فرامرزي، جرم شناسي سبز، نظام جرم انگاري، جرم شناسي انتقادي

Aims and context: Nowadays, the development of some phenomena such as the damages inflicted on Ozon layer, global warming, acidic rains,… has attracted the ecological activists. The negative effects of these things on the human and natural life has, not only, caused the development of the concept of ecological justice, but also, has created a new study field named green criminology. This research tries to explain the concept of ecological extra-border crimes and ,then, to analyze the challenges of such an idea in relation to critical and green criminology. Methodology: This descriptive-analytic research is quality-based. Findings: Green criminology, as a branch of critical criminology, is to expand and analyze the criminological system of environment-damaging handlings. This study field works on the concepts of ecological extra-border crimes to analyze the weaknesses of criminological system in relation to power ties. Conclusion: On the one hand, most of ecological extra-border crimes are committed by governments and powerful companies, on the other hand, the governments are in charge of penal systems. And the plots of power wealth groups and their underground relations with governments is an obstacle to set the necessary criminal definitions of ecological pollutions. So, it seems that quitting the instrumental viewpoints in the internal penal justice system and the international cooperationʹs among criminal justice organization can remove some of the existing challenges in this area.