موسيقي عصر تيموري، با تكيه بر نگاره‌ها و روايات تاريخي

A Look on the Music in Timurid Era; Relying on Historical Figures and Narratives

عصر تيموري مصداق و يادمان شكوفايي هنرهاي متعدد و در تناقض آشكار با اوضاع و احوال سياسي ? نظامي اين دوران است. با استيلاي تيمور بر ايران، وي در صدد برآمد تا با گردآوري هنرمندان در سمرقند، قدرت طلبي و برتري جويي خود را به نمايش گذارد و در اين بين، جانشينان پس از وي نيز به اين كار اهتمام ورزيدند كه نتيجه آن، طرح مبحث مكتب هرات در گستره فرهنگ ايراني بود. يكي از هنرهايي كه در اين عصر تحولات و شكوفايي چشم گيري را در آن شاهديم، هنر موسيقي است، به نحوي كه نمايندگان آن نيز بالطبع از شاني بالاتر از گذشته برخوردار شدند و اين موضوع در گزارش‌هاي منابع دست اول و نگاره‌هاي بازمانده از اين دوره، به وضوح آشكار است. نوشته حاضر بر آن است تا با روش توصيفي ? تحليلي و با استناد به متون تاريخي و نگاره‌هاي مرتبط، وضعيت موسيقي و موسيقي‌دانان را به ويژه با تامل و تعمق در نگاره هاي اين عصر در سه دوره تيمور، شاهرخ و حسين بايقرا بررسي كند. طبيعي است كه در اين ميان انگيزه‌ها و محرك هاي سياسي توجه دولت‌مردان عصر تيموري به اين هنر، از محورهاي مورد بحث اين مقاله خواهد بود.

Timurid era was a flourishing period of several arts which is in absolute contradiction to the political-military conditions of that period. After the conquest of Iran, Timor decided to gather artists in Samarkand to help him demonstrating his power and superiority and his successors also adopted such a policy which resulted in creation of a thought school in the name of Her?t in Iranian culture. Music is one of the arts experienced great prosperity in that period in a way that musicians stood on a higher situation in comparison with previous periods, the matter which is clearly reflected in reports of primary sources and survived paintings of that period. Using descriptive-analytical method, the present research is to investigate the music and musician status based on historical texts and related figures, especially considering the figures of this era in three governing periods of Timur, Sh?hrokh and Hossein B?yq?r?. The evaluation of political motivations and stimulants of Timurid official figures who were interested in music would be naturally accomplished as one part of the study.