بررسي ظرفيت‌هاي نوآورانه عقد‌هاي اسلامي و نقش آن در رشد اقتصادي

An Assessment of Islamic Contracts’ Innovative Capacities and Their Role in the Economic Growth

امروزه بخش مالي روي دوم سكه اقتصادهاي مدرن و بخشي بزرگ و در حال رشد است. توسعه انواع گوناگون فعاليت‏هاي اقتصادي بستگي به دسترسي آنها به خدمات مالي دارد؛ به همين علت ارتباط ميان توسعه مالي و رشد اقتصادي در سال‌هاي اخير مورد توجه پژوهشگران اقتصادي قرار گرفته است. يكي از مهم‌ترين عوامل موثر بر توسعه بازارهاي مالي و كارامدشدن آنها، تنوع‌بخشيدن به ابزارهاي مالي است. متنوع‏سازي ابزارهاي مالي با درجه ريسك‏‎پذيري و سررسيد متفاوت از يك سو گزينه‏هاي گوناگون سرمايه‏گذاري را در اختيار دارندگان وجوه بازار قرار مي‏دهد و از طرف ديگر، شيوه‏هاي تامين مالي شركت‏ها را تنوع بخشيده و تامين مالي پروژه‏ها را تسهيل مي‌كند. از طرف ديگر شواهد تاريخي نيز بر نقش محوري نوآوري مالي در رشد اقتصادي بيشتر تاكيد دارد. با توجه به اهميت اين موضوع تحقيق پيش رو به بررسي ويژگي‏هاي نوآورانه موجود در عقد‌هاي مورد استفاده در بانكداري بدون رباي ايران پرداخته است و نشان مي‏دهد كه اين عقد‌ها با پديد ساختن ثبات مالي بيشتر، توزيع ريسك بين شركت‏كنندگان در بازارهاي مالي و پوشش تورم از كانال نوآوري مالي به توسعه بازارهاي مالي خواهد انجاميد. افزون بر آن با استفاده از مدل‏هاي رشد درون‏زا، ارتباط ميان اين عقد‌ها با نوآوري مالي و رشد اقتصادي تجزيه‌وتحليل شده است.

Nowadays, the financial sector is a major and developing part of modern economies. The development of different kinds of economic activities depends on their having access to the financial services. Thus, the relation between financial development and economic growth has been an interesting issue to the economic researchers in recent years. One of the most important factors affecting the financial markets development and their becoming efficient is the diversification of financial instruments. Diversifying them, with their different risk and maturity, on the one hand, provides the owners of market funds with a various range of investment alternatives, and on the other hand, makes the companies’ financing methods diverse and facilitates the financing of projects. Moreover, historical evidences support the financial innovation’s crucial role in economic growth. Given the importance of the issue, we try to examine the innovative features of the contracts used in the Iranian usury-free banking system. Our findings show that, increasing the financial stability, distributing the risk between the financial markets participants, and covering inflation through the channel of financial innovation, these contracts lead to the development of financial markets. Furthermore, using endogenous growth models, we have analyzed these contracts’ relation with financial innovation and economic growth.