هنجارگريزي نوشتاري در اشعار نصرت رحماني

Graphological Deviation in the Poetry of Nosrat Rahmani

برجسته‌سازی ویژگی و مشخصۀ زبان ادبی است. اثر ادبی به این وسیله از واقعیت موجود جهان واقع و نیز ساخت آشنای متن آشنایی‌زدایی می‌كند. برجسته‌سازی را می‌توان با هنجارگریزی زبانی، یعنی انحراف هدف‌مند، نقش‌مند و غایت‌مند از قواعد كلی زبان، یك‌سان شمرد. هنجارگریزی نوشتاری یكی از انواع هشت‌گانۀ هنجارگریزی است كه «لیچ» از آن‌ها نام برده‌است و بسیاری از شاعران معاصر از این شیوه برای افزودن معنا یا معناهایی ثانوی بر واحد اولیۀ زبانی سود برده‌اند. نصرت رحمانی یكی از شاعرانی است كه در اشعار خود به شكل مناسب نوشتار و پیوند آن با معنا و عاطفۀ شعر توجه كرده‌ است. شكستن سطرهای شعر، تكرار واژگان و نوشتن پلكانی سطرهای شعر، استفاده از شكل تصویری اعداد، جدانویسی حروف واژه‌ها و استفاده از علامت نگارشی مكث (...)، مهم‌ترین شیوه‌هایی‌اند كه شاعر از آن‌ها سود برده ‌است تا تصاویر، صداها، شكل طبیعی گفتار و كنش، وقفه‌ها و امتداهای زمانی، حالت تأمل و تفكر و كتمان واژه، و سطر یا بندی از شعر را به خواننده نشان دهد. استفاده از این شیوه‌های نوشتار بر تأثیر عاطفی شعر می‌افزاید، خواننده را در سطح آگاهی بالاتری نسبت به شنونده قرار می‌دهد و او را در آفرینش شعر شریك می‌كند.

Foregrounding is a feature and characteristic of literary language by which the literary work de-familiarizes the real fact of the world as well as the familiar structure of the text. Foregrounding can be considered identical to verbal deviation, i.e. purposeful, impressive and targeted deviation from the general rules of the language. Graphological deviation is one of eight deviations introduced by G. N. Leech used by many contemporary poets to enhance meaning or secondary meanings to basic unit of language. Nosrat Rahmani is one of the poets who have paid a great attention to appropriate writing style and its relevance to the meaning as well as the poemʹs emotiveness in his poetry. Breaking the lines of the poem, anaphora (repetition of a word or phrase at the beginning of successive phrases (usually for emphasis)), stepped writing of poetry lines, utilizing figurative form of numbers, writing the letters of words separately and using suspension point or points of ellipsis (...) are all among the most important approaches from which the poet takes advantage. This way, drawings, sounds, normal form of speech and action, time intervals and extensions, reflection and contemplation manner and concealment of the word may represent a line or a stanza of the poem to the reader. Applying theses writing styles will add to the emotional impression of the poem; bring the reader to a higher level of understanding than the listener and involve him in composing the poetry.