بررسي سفر قهرماني شخصيت در رمان شازده احتجاب با تكيه بر كهن‌الگوهاي بيداري قهرمان درون

An Investigation into the Heroʹs Journey in Shazdeh Ehtejab Novel with an Emphasis on Archetypes of Awakening the Internal Heroes

نقد كهن‌الگویی از نظریه‌های مدرن نقد ادبی و مبتنی بر نقد روان‌شناختی است كه بر اساس آرای یونگ بنا شده است. در این نوع نقد، ضمن مطالعه و بررسی كهن‌الگوهای یك اثر، چگونگی جذب آن‌ها توسط ذهن شاعر و نویسنده نشان داده می‌شود. كهن‌الگوها كه محصول تجربه‌های مكرر بشر در زندگی است و در ناخودآگاه وی به ودیعه نهاده شده است، از زوایا و ابعاد گوناگون مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته‌اند. بر پایۀ این مطالعات، سفر قهرمانی برای رسیدن به كمال و رؤیای فردیت با تكیه بر حضور كهن‌الگوها در زندگی هر فرد میسر است. هدف این مقاله، بررسی رمان شازده احتجاب نوشتۀ هوشنگ گلشیری از منظر نقد كهن‌الگویی با تكیه بر مبانی فكری كارول. اس. پیرسون و هیو. كی. مار بر پایۀ كهن‌الگوهای دوازده‌گانۀ بیداری قهرمانان درون است. پژوهشگران تلاش می‌كنند تا ضمن آشنایی اجمالی با این كهن‌الگوها، نشان دهند شخصیت‌های داستانی نیز همچون شخصیت‌های هشیوار، با تجلی این كهن‌الگوها، می‌توانند در فرایند تفرّد گام نهاده و سفر قهرمانی را پیش گیرند. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد رمان شازده احتجاب سرشار از كهن‌الگوهاست و به دلیل رویكرد روان‌شناسی خود، بر پایۀ نظریات كهن‌الگویی قابل تحلیل است. شازده احتجاب با حلول نه كهن‌الگو، روند تفرد را در پیش می‌گیرد و دیگر شخصیت‌های داستان نقش پرورش‌دهندگی را در مسیر تشرّف برای او دارند.

Archetypal criticism is among the modern theories of literary criticism and is based on psychological criticism established on the basis of theories of Carl Jung. In this type of criticism, in addition to the study of, and investigation into, the archetypes of a piece of work, the way they are attracted by the poet or writerʹs psyche is displayed. Archetypes, which are the result of recurring experiences of man during his life and are deposited in his unconscious, have been studied and analyzed from different angles and dimensions. Based on these studies, to reach perfection and individual dream, the journey of the hero is materialized by relying on the presence of archetypes in any individualʹs life. The aim of this article is to examine the novel Shazdeh Ehtejab (ʹThe Prince Ehtejabʹ) written by Houshang Golshiri from the point of view of archetypal criticism and by relying on the thoughts of Carl Pearson and Hugh Marr and on the basis of the twelve archetypes in Awakening the Heroes Within. The authors attempt to briefly introduce these archetypes and then indicate that the story characters such as the sage can take steps in the process of individualization by representing these archetypes and initiate the heroʹs journey. The results of this study show that the novel Shazdeh Ehtejab is replete with archetypes, and due to its psychological approach, can be analyzed on the basis of archetypal theories. By representing nine archetypes, Shazdeh Ehtejab adopts the separation process, and the other characters in the story play the role of the caregiver on the initiation path for him.