تاثير آموزش "سيستم ارتباطي مبادله تصوير" (پكس) بر مهارت‌‌هاي اجتماعي كودكان پسر با اختلالات اتيستيك

Effect of Picture Exchange Communication System (pecs) Training on Social Skills of Boys Children with Autistic Disorders

پژوهش حاضر با هدف بررسي تاثير آموزش "سيستم ارتباطي مبادله تصوير" (پكس) بر مهارت‌هاي اجتماعي كودكان پسر با اختلالات اتيستيك انجام شد. روش پژوهش ‌آزمايشي با طرح پيش‌آزمون ـ پس‌آزمون با گروه كنترل بود. جامعه آماري اين پژوهش همه كودكان پسر 4 تا 12 ساله با اختلالات اتيستيك شهر شيراز در سال تحصيلي 92-91 بودند كه از بين آن‌ها نمونه‌اي به حجم 30 نفر به روش نمونه‌گيري در دسترس انتخاب و به‌طور تصادفي در گروه آزمايش و كنترل جاگماري شدند؛ به‌طوري كه هر گروه 15 نفر بود. از هر دو گروه پيش‌آزمون به عمل آمد و گروه آزمايش آموزش "سيستم ارتباطي مبادله تصوير" (پكس) در 16 جلسه دريافت كردند؛ در حالي‌كه به گروه كنترل اين آموزش ارايه نشد و در پايان براي هر دو گروه پس آزمون اجرا شد. براي سنجش مهارت‌هاي اجتماعي از پرسشنامه رفتار اجتماعي كودكان (لوتي‌جن، جكسون، والكمر و ميندرا، 1998) استفاده شد. تحليل داده‌ها با استفاده از روش تحليل كوواريانس نشان داد كه ميانگين نمره‌هاي مهارت‌هاي اجتماعي و خرده‌مقياس‌هاي آن (بعد عدم هماهنگي، بعد گرايش به كناره‌گيري، بعد مشكلات تشخيص موقعيت، بعد عدم درك، بعد رفتار‌هاي كليشه‌اي، بعد ترس از تغيير) در گروه آزمايش به‌طور معني‌داري افزايش يافته است (01/0 > P). يافته‌ها بيانگر تاثير آموزش "سيستم ارتباطي مبادله تصوير" (پكس) بر بهبود مهارت‌هاي اجتماعي كودكان پسر با اختلالات اتيستيك بود. بنابراين، پيشنهاد مي‌شود با طراحي و اجراي آموزش "سيستم ارتباطي مبادله تصوير" (پكس) براي بهبود مهارت‌هاي اجتماعي كودكان با اختلالات اتيستيك اقدام شود.

The purpose of the present study was to investigate the effect of pecs training on social skills of children (boys) with autistic disorders. Study procedure was experimental with pretest-posttest design with control group. The statistical population of this research includes all children with autistic disorders in Shiraz in the academic year 2012- 2013. The sample size was 30 boys with autistic disorders that were selected in an available sampling method and assigned into experimental and control group, randomly. So each group consisted of 15 students. Both groups were assessed pre-test. The Experimental group received pecs training in 16 sessions while control group did not. After completion of intervention period for Experimental group the post-test was administered for both groups. The Childrenʹs Social Behavior Questionnaire (Jackson, Volkmar & Minderaa, 1998) were administered to assess the social skills. The data analyses by ANCOVA showed that there were significantly increase in the mean scores of social skills and subscales (Not tune, Tendency to withdraw, Orientation problems, Not understanding, Stereotyped behavior, Fear of changes) in experimental group (P < 0.01). Findings indicated that pecs training intervention lead to improve social skills of boys with autistic disorders. Therefore, it is suggested to design and implemen pecs training in order to increase children’s social skills with autistic disorders.