عوامل موثر بر توزيع درآمد در استان هاي ايران با تاكيد بر ماليات ها: رويكرد اقتصادسنجي بيزيني

Determinants of Income Inequality in Iran’s provinces with an emphasis on taxes: a Bayesian Econometric Approach

اثرات مثبت توزيع عادلانه درآمد بر متغيرهاي كلان اقتصادي از جمله بهره وري، رشد اقتصادي و كاهش فقر و در نتيجه بهبود رفاه اقتصادي و اجتماعي از يك سو و اثرات نامطلوب نابرابري درآمدي بر متغيرهاي اجتماعي مانند جرم و بزهكاري سبب شده است توزيع عادلانه درآمد به يكي از مهمترين دغدغه هاي مسيولان اقتصادي كشور تبديل شود. بر اساس ادبيات اقتصادي، در بين مجموعه متغيرهاي محتمل موثر بر توزيع درآمد، مولفه هاي مالياتي در كنار عوامل ديگر همچون رشد اقتصادي جزو مهم ترين عواملي هستند كه مطالعات فراواني بر نقش توزيعي آن ها در جوامع مختلف تاكيد كرده اند. در اين پژوهش سعي شده است با استفاده از داده هاي پانلي استانهاي كشور طي دوره 1387-1384 و با بهره گيري از رويكرد اقتصادسنجي بيزيني اثر انواع مختلف ماليات در كنار برخي عوامل ديگر بر ضريب جيني (به عنوان مهمترين شاخص توزيع درآمد) مورد كنكاش علمي قرار گيرد. نتايج حاصل از روش ميانگين گيري مدل بيزيني (BMA) نشان مي دهد كه فرضيه كوزنتز مبني بر وجود رابطه U معكوس بين توسعه اقتصادي و توزيع درآمد در اقتصاد ايران مورد تاييد قرار مي گيرد.

The positive effects of equal income distribution on macroeconomic variables such as productivity, economic growth and poverty reduction and consequently economic and social welfare improvement on one hand, and adverse effects of income inequality on social variables such as crime and delinquency on the other hand, have made equal distribution to one of the major concerns of economic officials of the country. For this reason, over the recent decades, an extensive literature has been devoted to achieve an equitable income distribution and investigation into the determinants of income distribution improvement. This study has attempted to investigate the effects of different types of tax as well as some other factors on one of the most important inequality indicators (GINI index) in Iran’s provinces by a Bayesian Econometrics Approach and applying Bayesian Model Averaging (BMA). Finally, according to the theoretical and empirical evidence, it is found that Kuznets’ hypothesized inverted U-shaped relationship between economic development and income distribution is supported by data.