تحليل عوامل تاثيرگذاري تحريم‌هاي اقتصادي بر ايران و راهكارهاي مقابله با آن

اين پژوهش بر آن است تا با واكاوي تاثير تحريم‌هاي اقتصادي بر ايران با استفاده از تجربيات جهاني، راهكار‌هاي علمي و عملي مقابله با تحريم‌هاي اقتصادي و اولويت‌بندي اين راهكارها را ارايه‌ كند. براي اين منظور با استفاده از مباني نظري، تحريم‌هاي اقتصادي شش عاملِ تدريجي و دايمي بودن تحريم‌ها، وجود درآمدهاي نفتي، اتخاذ راهبرد توسعه‌اي جايگزيني واردات، رقابت جهاني، عدم همراهي كامل اقتصادهاي نوظهور مستقل با تحريم، وجود بانكداري برون مرزي را به‌مثابه عوامل تقليل‌دهنده‌ تاثير تحريم‌هاي اقتصادي شناسايي مي‌كند. در مقابل هشت عاملِ چندجانبه شدن تحريم‌ها، بسته شدن بسياري از مسير‌هاي دور زدن تحريم‌ها، محدود شدن دسترسي به نظام مالي بين‌المللي، هدف قرار دادن فروش نفت، همزماني تحريم‌هاي اقتصادي با آثار برخاسته از اجراي طرح تحول اقتصادي، وابستگي شديد توليد داخلي به فناوري، مواد خام و واسطه‌اي خارجي، وابستگي نظام ارزي كشور به دلار و يورو، عدم مديريت افكار عمومي را به‌مثابه عوامل تشديد‌كننده‌ تاثير تحريم‌ها بر ايران مي‌داند. در نهايت اين پژوهش با بازكاوي عوامل يادشده و در نظر گرفتن آرمان‌هاي ايراني- اسلامي به هشت راهكار عملي براي مقابله با تحريم‌هاي اقتصادي رهنمون مي‌كند و مبتني بر كاهش منافع و افزايش هزينه‌هاي تحريم‌كنندگان و افزايش منافع و كاهش هزينه‌هاي كشور تحريم‌شونده، به‌صورت علمي و عملي سياست‌هايي را براي مقابله با تحريم‌ها پيشنهاد مي‌‌كند. در آخر با استفاده از روش تحليل سلسله‌مراتبي (AHP) و دخيل كردن ضريب تاثير هر يك از عوامل تقليل‌دهنده و تشديد‌كننده‌ تاثير تحريم‌هاي اقتصادي، راهكارراهكارهاي پيشنهادي را اولويت‌بندي مي‌كند.

This article aims to analyze the effect of economic sanctions on Iran, using worldwide experiments, also it provides scientific and practical strategies to cope with economic sanctions and prioritize these strategies. To this end, the authors use the theoretical foundations of economic sanctions and introduce 6 factors, as reductive factors of the effect of economic sanctions (namely; being gradual and permanent, oil revenue, using import substitution strategy for development, worldwide competition, lack of perfect accompaniment of emerging economies that are independent from sanctions, using exterritorial banking), and also introduce 8 factors, as enhancing factors of the effect of economic sanctions (namely; multilateral sanctions, closure of many routes to bypass sanctions, limited access to the international financial system, targeting oil revenue, synchronization of economic sanctions through the impact of economic transformation project, heavy reliance of domestic production on foreign technology, raw materials and intermediates, dependence of Iran?s currency system on the dollar and euro, lack of public opinion management). Finally, this study suggests 8 tangible strategies to cope with economic sanctions by taking into account the Islamic – Iranian ideals and mentioned factors. These strategies are based on reducing benefits and increasing costs of sanctioning parties and increasing the benefits and reducing the costs of target countries. At the end, it ranks and prioritizes suggested strategies using Analytic Hierarchy Process (AHP).