تاثير گروه بندي خاك ها بر اساس مقدار كربن آلي و رس آنها بر كارآيي توابع انتقالي سلسله مراتبي گنجايش تبادل كاتيوني خاك

گنجايش تبادل كاتيوني (CEC) از مهمترين ويژگي هاي خاك در پايش و مديريت كيفيت خاك در راستاي نيل به توليد پايدار است. گرچه CEC را مي توان به روش مستقيم اندازه گيري نمود، اين اندازه گيري بويژه در خاك هاي اريدي سول، دشوار، زمان بر و پرهزينه است. يكي از روش هاي جايگزين، استفاده از توابع انتقالي خاك (PTF) است كه در آن CECخاك با استفاده از اطلاعات موجود خاك برآورد مي گردد. هدف از اين پژوهش، ايجاد -PTFهايي سلسله مراتبي براي برآورد CECو تاثير گروه بندي خاك ها بر اساس مقدار رس و كربن آلي بر كارآيي اين توابع بود. مجموعه اي با 1141 داده براي ايجاد و ارزيابي دقت توابع استفاده شد. مجموعه داده مستقل ديگري با 232 داده نيز براي ارزيابي اعتبار توابع ايجاد شده بكار رفت. گروه بندي خاك ها بر اساس مقدار رس و كربن آلي عموما موجب كاهش ضريب تغييرات مقادير رس، كربن آلي و CEC گرديد. بطور كلي با گروه بندي خاك ها، همبستگي رس و كربن آلي با CEC كاهش يافت. در خاكهايي با كربن آلي كمتر از 5/0 درصد تنها با استفاده از درصد رس، CEC با دقت قابل قبولي برآورد گرديد. بطور كلي، گروه بندي خاك ها موجب افزايش دقت توابع انتقالي گرديد ولي در بيشتر موارد از اعتبار توابع كاست. با اين حال گروه بندي بر اساس مقدار رس بجز در خاك هايي با مقدار رس ≥ 35%، تاثير بيشتري در بهبود دقت و اعتبار توابع داشت. رس (بجز در خاك هايي با مقدار رس ≥ 35%) تاثيرگذارترين عامل در برآورد CEC خاك هاي مورد مطالعه بود بطوريكه با وارد نمودن متغيرهاي ديگر بهبود چشمگيري در دقت و اعتبار توابع بدست نيامد.