مدل‌سازي مكاني هم‌جواري كاربري‌‌هاي ويژه از ديدگاه پدافند غيرعامل در كلان‌شهر اهواز

The Position Modeling of Proximity in Special Land Use from Passive Defense Point of View in Ahvaz Metropolis

كلان‌شهر اهواز به‌واسطه موقعيت حساس و منحصر به‌فردي كه در استراتژي انرژي و قلمروهاي ژيواكونوميك، ژيوكالچر، موقعيت هيدروپوليتيك و ژيواستراتژيك ايران دارد، از ديدگاه مطالعات پدافند غيرعامل شهري داراي موقعيت راه‌بردي براي جمهوري اسلامي ايران است. ازاين‌رو، الگوي بهينه استقرار مكاني كاربري‌‌هاي ويژه (حياتي و حساس) با لحاظ ملاحظات هم‌جواري از الزامات گريز‌ناپذير پدافند غيرعامل در اين شهر است. اين پژوهش پس از بازشناسي اصول مكاني پدافند غيرعامل شهري و استخراج استانداردهاي مكاني استقرار كاربري‌هاي ويژه، مدل مكاني استقرار- هم‌جواري كاربري‌هاي حياتي و حساس را در شهر اهواز استخراج كرده است. پژوهش حاضر به‌لحاظ هدف، كاربردي و ازنظر روش، توصيفي- تحليلي است. جامعه آماري پژوهش كاربري‌هاي حياتي و حساس شامل تاسيسات و تجهيزات، مراكز مديريتي، نظامي- انتظامي، پشتيباني و حمل‌ونقل در شهر اهواز است. رويكرد حاكم بر تجزيه‌ و تحليل داده‌ها، تحليل مكاني است و براي تجزيه و تحليل اطلاعات مكاني از مدل تركيبي‌‌ FGIS-FAHPاستفاده شده است. به‌منظور تحليل داده‌ها پس از استخراج استانداردهاي مكاني، نقشه‌هاي فواصل با توجه به اصول هم‌جواري در كاربري‌هاي ويژه تهيه شده و پس از هم‌پوشاني نقشه‌ها در پنج كاربري نام‌برده، مدل مكاني فازي‌شده از هم‌جواري كاربري‌هاي ويژه استخراج شده است. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهند 57/0 درصد از كاربري‌هاي (ويژه) حياتي و حساس در پهنه‌اي با خطرپذيري زياد مستقر هستند كه اصول هم‌جواري بين آن‌ها از 55/0 – 29/0 رعايت نشده است. همچنين، براساس ديگر نتايج مطالعه، منطقه هفت شهرداري اهواز از نظر رعايت اصول هم‌جواري آسيب‌‌پذيرترين منطقه شهرداري و منطقه پنج به‌عنوان ايمن‌ترين منطقه شهرداري شناخته شده‌اند.

Ahvaz metropolis due to its sensitive and unique position in the realms of energy strategy and geo-economic, geo-culture, and geostrategic position of Iran, has strategic position from the perspective of an urban passive defense for the Islamic Republic of Iran. Hence, it is the optimum model of location-specific applications (vital and sensitive) with respect to adjacency issues and one of the passive defense requirements in this city. This study had extracted the location - proximity to vital and sensitive land use in Ahwaz after the recognition of the principles of passive defense and spatial position standards in place. This study is functional in terms of target and descriptive-analytic in terms of method. The study sample is consisted of all vital and sensitive land use categories, urban installations, facilities management, military -security, support and transportation within the city of Ahvaz. Prevailing approach to data analysis is position analysis and for analysis data the combined model of FGIS- FAHP has been used. In order to analyze the data, after extracting spatial standards, the map distances have been prepared according to the principles of proximity and vicinity in the Special lane use and after next maps overlay in the five named lane use, the fuzzy spatial models derived from particular lane use proximity. The Research findings have shown that 57% percent of especially land use was located in the critical zone of the high risk the principles of proximity between 29% - 55% have been served. The results show that the region of 7 from principles of proximity Point of View are known as the most vulnerable area of the municipality of the City of Ahwaz and the region of 5 are known as the safest region in Ahvaz.