اثربخشي آموزش مهارت هاي مديريت رفتار به مادران بر كاهش نشانه هاي اختلال نقص توجه و بيش فعالي كودكان آن ها

Effectiveness of behavior management skills training for mothers to reduce the symptoms attention deficit/ hyperactivity disorder in their children

هدف: هدف پژوهش تعيين ميزان اثربخشي آموزش مهارت هاي مديريت رفتار به مادران بر كاهش نشانه هاي اختلال نقص توجه و بيش فعالي كودكان شان بود. روش: روش مطالعه شبه آزمايشي با گروه گواه و طرح پيش آزمون، پس آزمون و پيگيري 2 ماهه بود. جامعه آماري 82 نفر از مادران كودكان 9 تا 11 ساله بود كه در طي سال هاي 93-92 به همراه كودك دچار اختلال نقص توجه و بيش فعالي خود به دفتر مشاوره نويسنده مسيول مراجعه كرده بودند و از سوي روان شناس و روانپزشك، اختلال كودك آن ها نقص توجه و بيش فعالي تشخيص داده شده بود. از ميان مادران، 30 مادر كه شرايط ورود به اين پژوهش را داشتند به صورت تصادفي ساده انتخاب و پس از همتاسازي به گروه آزمايشي و گواه تقسيم شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه علايم مرضي كودك گادو و اسپرافكين (1995) و برنامه مديريت رفتاري به والدين باركلي (2005) بود كه در 9 جلسه، هر جلسه 90 دقيقه و هفته اي يك بار به مادران گروه آزمايش آموزش داده شد. براي تحليل داده ها از تحليل واريانس مختلط تكرار سنجش استفاده شد. يافته ها: نتايج نشان داد نشانه هاي بيش فعالي، تكانشگري و نقص توجه كودكانِ مادران آموزش ديده، در مقايسه با گروه گواه و پيش آزمون كاهش يافته و اين نتايج در دوره پيگيري 2 ماهه نيز پايدار مانده است. نتيجه گيري: مي توان برنامه مهارت هاي مديريتي مادران را روش موثري و مفيدي جهت كاهش نشانه هاي اختلال نقص توجه، تكانشگري و بيش فعالي كودكان دچار اين اختلال دانست.

Abstract Aim: The purpose of this study was to determine the effectiveness of behavioral parent training program for mothers on signs of attention deficit and hyperactivity disorder (ADHD) on their children. Method: The method was quasi-experimental using a pre- and posttest design with control group and had a two-month follow-up. Mothers of 30 children aged 9 to 11 suffering from ADHD were randomly selected from a group of 82, who came to corresponding author counseling office during 2013 till 2014; with diagnosis of ADHD verified by psychologist and psychiatrist. The children and their mothers were divided randomly into two groups: control group and experimental group. Measure: The measure of collecting information was Gado & Spriaphkin morbid symptoms questionnaire (1995).Evaluation took place before and after intervention, and two-month follow-up stages. The intervention was the parent training program developed by Barkley (2005).Mothers of experimental group were trained for 9 sessions. Mothers of control group didn’t receive any intervention. The data was analyzed using covariance method. Findings: The results showed that signs of impulsivity, attention deficit in children of trained mothers were decreased in comparison with control group and pretest. These findings were also observed in the two-month follow-up. Conclusion: Based on the results, this program is an effective method for decreasing signs of attention deficit disorder, hyperactivity in children who suffer from attention deficit disorder and hyperactivity.