تاثير آموزش بر رعايت احتياط‌هاي استاندارد پيشگيرانه از عفونت هپاتيت B در كاركنان گروه سلامت مراكز شرق تهران

The effect of education on standard precautions for the prevention of hepatitis B virus infection in health care workers in eastern Tehran

مقدمه و هدف: كاركنان گروه سلامت، از طريق تماس‌هاي مخاطره‌آميز شغلي با خون و مايعات بدن، در معرض آلودگي با ويروس هپاتيت B قراردارند. اين مطالعه به‌منظور تعيين تاثير آموزش بر رعايت احتياط‌هاي استاندارد پيشگيرانه از عفونت هپاتيت B در مراكز شرق تهران انجام‌شده‌است. مواد و روش‌ها: اين مطالعه، نيمه‌تجربي از نوع پيش و پس بوده و تعداد 135 نفر از كاركنان گروه سلامت، به‌صورت خوشه‌اي دومرحله‌اي انتخاب‌شدند و ابزارگردآوري داده‌ها پرسش‌نامه محقق‌ساخته با روايي به شيوه محتوايي و محاسبه ضريب آلفاي كرونباخ براي پايايي برابر 5/76 و 91/0 تعيين‌شد. نمونه‌ها طبق برنامه مشخص به روش سخنراني، بحث گروهي، پرسش و پاسخ و بسته آموزشي آموزش‌ديدند. بي‌درنگ و شش ماه بعد، به‌طور مجدد، پرسش‌نامه يادشده، جمع‌آوري‌شدند و با استفاده از نرم‌افزار 19SPSS، و آزمون آماري فريدمن و ويلكاكسون، به بررسي و مقايسه با پيش‌آزمون پرداخته‌شد. نتايج: رتبه آگاهي در پيش، بي‌درنگ و شش ماه پس از مداخله آموزشي، به‌ترتيب: 03/1،07/2و79/2؛ رتبه نگرش: 06/1، 97/1و 97/2 و رتبه عملكرد پيشگيرانه از عفونت هپاتيت B: 01/1، 99/1و 98/2 بود كه از اختلافي معني‌دار در هر تكرار در پيش و پس از مداخله آموزشي (001/0 p < ) و رابطه كامل ميان متغيرهاي آگاهي و نگرش450/0r = ، آگاهي و رفتار 280/0r = ، نگرش و رفتار 568/0r = با سطح معناداري 001/0p= نشان‌داشت و با 60/3 odds= تغيير در رفتار پيش و پس از مداخله ديده‌شد. نتيجه‌گيري: برنامه آموزشي تدوين‌شده در بهبود رعايت احتياط‌هاي استاندارد پيشگيرانه از عفونت هپاتيت B موثر بود لذا گنجاندن برنامه‌هاي آموزشي مي‌تواند گامي موثر در جهت بهبود سلامت گروه سلامت باشد.

Background and Objective: The health workers are at risk of infection with hepatitis B through contact with blood and body fluids. This study aimed to determine the effect of education on standard precautions for the prevention of hepatitis B in the eastern Tehran. Materials and Methods: This study had a quasi-experimental protocol with 135 employees of the health team as a two-stage cluster from eastern Tehran assessed before and after the study and a questionnaire was used for data collection and validation of the method. Content and its reliability was determined by calculating Cronbachʹs alpha coefficient equal to 76.5 and 0.91. The educational program of lectures, group discussions, questions and answers received training package. Immediately and six months later, questionnaire was used for collecting data and analysis was done using SPSS19 software with the help of Friedman and Wilcoxon tests. Results: Level of consciousness before, immediately after the intervention and six months later was 1.03, 2.79 and 2.79, ranked attitude was 1.01, 1.97 and 2.97 and proactive performance rating of hepatitis B was 1.01, 1.99 and 2.98, respectively, which showed a significant difference between the pre- and post-intervention Hrtkrar (p < 0.001) and full relationship between knowledge and attitude variables (r =0.450), awareness and behavior (r = 0. 280), attitudes and behaviors (r = 0.568) with a significance level of 0.001 with odds =3.60, greater change in behavior occurred before and after the intervention. Conclusion: The results showed that the training program developed to improve the knowledge, attitudes and behaviors of the target group was effective in prevention of hepatitis B infection. Therefore, it seems that the inclusion of educational programs can be an effective step in improving the health of the health team.