چگونگي تسهيل پرداخت ماليات در ايران

How to Facilitate Paying Taxes in Iran

گروه كسب و كار بانك جهاني هر ساله 185 كشور جهان را از حيث سهولت پرداخت ماليات مورد ارزيابي قرار مي دهد. رتبه ايران در اين ارزيابي در سال 2013، 129 است. با توجه به اثري كه سهولت پرداخت ماليات در درآمدهاي مالياتي، اندازه اقتصاد غير رسمي و انگيزه هاي سرمايه گذاري دارد اين پرسش مطرح است كه چگونه مي توان پرداخت ماليات در ايران را تسهيل نمود. اين مقاله با ارزيابي روش شناسي بانك جهاني در سنجش شاخص پرداخت ماليات به اين نتيجه مي رسد كه: (1) با الكترونيكي كردن پرداخت ماليات حقوق و حق بيمه تامين اجتماعي و همچنين ماليات بر ارزش افزوده مي توان تعداد و زمان پرداخت ماليات را به نحو قابل توجهي كاهش داد؛ (2) اگر ارتقا رتبه يك هدف مهم باشد، با توسعه ماليات بر ارزش افزوده و ماليات بر جمع درآمد و در مقابل كاهش بار ماليات هاي مستقيم مي توان رتبه ايران را بهبود بخشيد؛ و (3) با توجه به فروض «شركت مودي»، زمان لازم براي پرداخت هاي تامين اجتماعي و ماليات بر حقوق به طور معناداري كمتر از زمان مندرج در شاخص پرداخت ماليات ايران است.

In the context of “doing business” project, World Bank assesses the easiness of paying taxes in 185 countries annually. In this ranking, Iran is 129th country in 2013. With respect to the effects of easiness of paying taxes on the government’s tax income, the size of the informal economy and investment incentives, one may asks how it is possible to facilitate paying taxes and which policy instruments must be adopted. This paper after assessing world bank’s methodology in measuring “paying taxes” index, concludes that (1) by making electronic tax payment possible, the number of payment and the compliance time reduce significantly; (2) by developing VAT and personal income tax and reducing the burden of income tax, it is possible to increase the rank of Iran as an objective; (3) World Bank overestimates the time which is necessary for “taxpayer company” to pay social insurance contributions and labor tax.