پراكندگي موضوعي و ميزان استفاده از كتاب‌ها در كتابخانه عمومي كتابخانه ملي

The Subject Diversity and Books Borrowed in Public Library of National Library of Iran

هدف پژوهش: هدف از انجام این پژوهش، شناسایی میزان پراكندگی موضوعی كتاب‌های موجود در كتابخانه عمومی سازمان اسناد و كتابخانه ملی ایران در رده‌های موضوعی مختلف و میزان استفاده مراجعان از این منابع است. روش‌شناسی روش‌/ رویكرد پژوهش: در این پژوهش، از روش‌های تحلیل مجموعه و ارزیابی كاربران و استنتاج بر مبنای اصول معتبر استفاده شده است. یافته‌ها: یافته‌ها نشان می‌دهد بیش از 50.3535/50 درصد كتاب‌ها فقط به دو رده موضوعی فلسفه و دین (B  ) و زبان و ادبیات (P) اختصاص یافته است. میانگین كل امانت كتاب‌های مجموعه عدد 0.6161/0 هست كه رقم بسیار پایینی را نشان می‌دهد. 74.8383/74 درصد كتاب‌های مجموعه حتی یكبار به امانت نرفته و فقط 17.43 43/17درصد اعضای فعال حداقل یك بار كتاب به امانت گرفته‌اند. سرانه امانت عدد 1.3434/1 به ازای هر نفر از جمعیت 51262   نفری را نشان می‌دهد. شاخص در دسترس بودن مجموعه كتابخانه عمومی نیز 96.1111/96 درصد برآورد گردیدشد. درنهایت مشخص شد بین تعداد كتاب‌ها با تعداد امانت همبستگی مثبت و بین تعداد كتاب‌ها   با میانگین امانت همبستگی منفی وجود دارد. بین میانگین استفاده از كتاب‌ها در رده‌های موضوعی مختلف نیز تفاوت معنا‌داری وجود دارد. نتیجه‌گیری: نتایج نشان‌‌دهنده عدم توازن لازم در مجموعه كتابخانه عمومی بر حسب علایق مراجعان بوده، لذا تغییرات بنیادی در بخش انتخاب منابع، مدیریت مجموعه، ارزیابی و وجین و در كل نظام مجموعه‌ سازی كتابخانه عمومی ضروری به‌نظر می‌رسد.

Purpose: The purpose of this study is to identify the subject diversity of books available in the public library of National Library and Archives of Iran (NLAI), also exploring the borrowing rate. Methodology: Collection analysis and evaluating users. Results: According to the results, over 50.35 percent of books are classified in Philosophy and Religion (B) and Language and Literature (P). The mean book borrow rate is 0.61 which is not quite a bit. 74.83 percent of books has never been borrowd and only 17.43 percent of active members have at least once borrowed a book. Borrowing is 1.34 per person among 51262 members. The availability of collection has been measured 96.11 percent. Ultimately, it revealed that there is a direct correlation between the number of books and the borrowing rate and an indirect correlation between the number of books and the mean borrowing rate. Also, there is a significant difference in the mean usage rate in different subject classes. Conclusion: The library collection is not consistent with membersʹ interests. Therefore, some changes seem to be necessary in choosing the resources, management, evaluation, weeding and overally the collection development of the library.