تاثير آرايش كاشت و تراكم بوته بر رشد و عملكرد آفتابگردان )هيبريد هاي سان- 36 (

Effect of planting pattern and plant density on growth and yield of sunflower (Hisun-36 hybrid)

آرايش كاشت و تراكم بوته از طريق تغيير در فضاي رشد هر بوته، بر ويژگي هايرشد و عمل كرد آفتاب گردان تاثير مي-گذارند. به منظور بررسي اين اثر، مطالعه اي دربهار 1385 در مزرعـه تحقيقاتي دانشكـده كشاورزي دانشگـاه صنعتي اصفهان انجام گـرفت. آزمـايش با آرايـش كرت هـاي يك بار خردشده در قـالب بلوك هاي كامل تصـادفي با سـه تكـرار با استفـاده از هيبريـد هـاي سان-36اجـرا گرديـد. فاصله رديـف كاشت (60 و 75 سانتي متـر) به عنـوان عامل اصلي و فاصله بـوته در روي رديف كاشت(12، 14، 16 و 18 سانتي متر) به عنوان عامل فرعي منظور گرديدند. با افزايش فاصله رديـف كاشت، ارتفاع و قطرساقهبه ترتيب به طور بسيار معني دار (p?0.01) و معني دار (p?0.05) افزايش، وليوزن خشك ساقه و برگ در واحد سطح،عمل كرد دانه و عمل كرد زيستي در واحد سطح و شاخص برداشتكاهشيافت.اين كاهش در مورد وزن خشك برگ و عمل كرد دانه در واحـد سطح بسيـار معني دار و در خصوص شـاخـص برداشت معني دار بود. با كـاهش فـاصله بوتـه از18 به 12 سانتي متر، قطرساقه و قطرطبقبه طور بسيـار معني داري كـاهـش، وليارتـفـاع گيـاهـان به طور بسيــار معنـي داري افزايش يافت.با كاهش فـاصله بوته از 18 به 12 سانتي متروزن خشك ساقه و برگ در واحد سطح نيز به طور بسيـار معني داري افزايش پيدا كرد؛ در حالي كه عمل كرد دانه در واحد سطحو شاخص برداشت به طور بسيـار معني داري كاهش يافت. بر مبناي نتايج اين مطالعه، به نظـر مي رسد كه هيبريد هاي سان-36 (با عمل كرد 4428 كيلوگرم در هكتار) با استفاده از تركيب فــاصله رديف كاشت 60 سانتي متر و فاصله بوته در روي رديف كاشت 14 سانتي متر (تراكم 9/11 بوته در مترمربع) براي دست يابي به بيشينه عمل كرد آفتاب گرداندر شرايط مشابه بابررسي حاضر مناسب باشد.

Planting pattern and plant density affect growth characteristics and yield of sunflower via changes in space available for growth of each plant. To evaluate these effects in sunflower cv., Hisun-36 hybrid, an experiment was conducted in the spring 2006 at The Agricultural Research Station, Isfahan University of Technology, using a split-plot layout within a randomized complete block design with three replications. Row distance (60 and 75 cm) was the main plot and plant distances over the row (12, 14, 16, and 18 cm) were the sub-plots. Plant height and stem diameter were significantly increased, as row distance increased. Dry weights of stem and leaves per unit area, seed and biological yield per unit area and harvest index were decreased as row distance increased, but these decreases were only significant for dry weight of leaves and seed yield per unit area and harvest index. Stem diameter and head diameter were significantly reduced and plant height was significantly increased as planting distance decreased. Dry weights of stem and leaves per unit area were significantly increased, but seed yield per unit area and harvest index were significantly reduced as planting distance decreased. The results obtained in this experiment indicate that the combination of 60 cm row distance and 14 cm between plants (11.9 plants m-2) might be suitable for production Hisun-36 hybrid under the conditions similar to this study