استفاده از گياهان پوششي خلر و ماشك به عنوان كود سبز در گندم زا رهاي سرد سيركشور

Grass pea ( Latyrus sativus ) and common vetch (Vicia sativa) as suitable green manure after wheat in the cold regions of Iran

به منظور بررسي اثر كشت گياهان خلر(Lathyrussativus ) و ماشك (Vicia sativa) به عنوان گياه پوششي در شرايط آيش تابستاني بر كنترل علف‌هاي هرز و بهره گيري از بذور گندم ريزش يافته و استفاده از آن به عنوان كود سبز در چرخه توليد، آزمايشي در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در شش تكرار و به مدت سه سال در ‌ايستگاه تحقيقاتي خيراباد زنجان انجام گرفت. تيمار بدون كشت گياه پوششي به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. نتايج تجزيه مركب نشان داد كه بين دو گياه خلر و ماشك از نظر ميانگين عملكرد كل ماده خشك، عملكرد نيتروژن و وزن خشك علف هرز تفاوت معني داري در سطح احتمال يك درصد وجود دارد. بيشترين و كمترين مقادير عملكرد كل ماده خشك، به ترتيب از تيمار‌هاي كشت خلر و شاهد به دست آمد. ميانگين عملكرد وزن خشك علف‌هاي هرز در تيمار شاهد به ترتيب 52 و 59 درصد بيشتر از دو تيمار خلر و ماشك بود. وزن خشك گندم سبز در تيمارهاي مورد كشت معني‌دار نبود. نتايج اين تحقيق، تاثير مثبت كشت ‌اين گياهان بركنترل علف‌هاي هرز، استفاده از بذور ريزش يافته و توليد اقتصادي كود سبز را در شرايط آيش تابستاني نشان داد.

In order to study the role of grass pea (Latyrus sativus) and common vetch (Vicia sativa) as cover crop on the weed control and recycling of wheat grain falls as green manure during summer fallow situations an experiment was carried out using a layout of RCBD in 6 replications at Kheir - Aabad research station of Zanjan during three growing seasons. A treatment with no cover crop was considered as control. Combined analysis of data revealed that there were significant differences between the two crops in terms of mean yield of total dry matter, nitrogen yield and dry weight of weeds at 1% probability. Maximum and minimum amount of total dry matter were obtained from grass pea and control treatments, respectively. Biomass of weeds in control was 52 and 59 % more than the grass pea and vetch. There were no significant differences among the treatments when weight of dry green wheat was considered. Conclusion of the results confirms that planting of grass pea or vetch as second crop under summer fallow controls summer weeds and recycles the wheat grains falls, properly.