كارآيي ادارات كل سازمان بيمه خدمات درماني با استفاده از روش رتبه بندي كامل تحليل پوششي داده‌ها (AP-DEA):1388

The Efficiency of the Head Offices of Medical-Services Insurance Organization in Iran Using AP-DEA: 2009

مقدمه: سازمان بيمه خدمات درماني يكي از مهم ترين منابع تامين مالي حوزه درمان كشور است كه با دريافت حق سرانه، براي افراد تحت پوشش خود خريد هوشمند خدمات را انجام مي‌دهد؛ تضمين استفاده بهينه از اين منابع، سنجش كارايي اين سازمان را ضروري ساخته است. تحليل پوششي داده‌ها روش مناسبي در اين زمينه محسوب مي‌گردد. محاسبه كارايي و رتبه بندي ادارات كل سازمان بيمه خدمات درماني با استفاده از روش تحليل پوششي داده‌ها هدف پژوهش حاضر بود. روش كار: مطالعه حاضر توصيفي، از نظر زماني به صورت مقطعي و اهداف آن كاربردي بود. ادارات كل بيمه خدمات درماني مستقر در استان‌هاي كشور جامعه آماري اين پژوهش بودند(31 اداره كل). نهادهاي پژوهش حاضر شامل نيروي انساني، هزينه‌هاي بالاسري، متراژ ساختمان و زمين و ستاده‌ها شامل نسبت جمعيت بيمه شده به كل جمعيت هدف، نسبت موسسات طرف قرارداد به كل موسسات فعال، نسبت بار مراجعات به هزينه‌هاي درماني بود. به منظورتعيين كارايي با روش تحليل پوشش داده‌ها، اطلاعات مربوط به نهاده‌ها و ستاده‌ها در سال 1388 از دفتر آمار و اطلاعات سازمان بيمه خدمات درماني بوسيله فرم‌هاي طراحي شده توسط پژوهشگر گردآوري شد. سپس در نرم افزار EMS كارايي نسبي ادارات كل سازمان بيمه خدمات درماني كشور با استفاده از مدل AP مبتني بر مدلCCR و BCC ورودي محور محاسبه گرديد و در نهايت رتبه بندي كامل صورت پذيرفت. يافته‌ها: ميانگين كارايي فني 31 اداره كل سازمان بيمه خدمات درماني كشور 0.5093، كارايي مديريتي 0.5851 و ميانگين كارايي مقياس 0.8292 بود. به عبارت ديگر با تكيه بر نتايج مدل APتحليل پوششي داده‌ها با فرض متغير به مقياس (DEA-VRS) ظرفيت ارتقاي كارايي در ادارات كل سازمان بيمه خدمات درماني كشور بدون هيچ گونه افزايشي در هزينه‌ها و به كارگيري همان ميزان از نهاده‌ها در حدود 17 درصد مي‌باشد. از كل ادارات مورد مطالعه 9.7 درصد داراي حداكثر كارايي فني يك و بالاتر، 32.3درصد داراي كارايي فني 0.5 تا 1 و كارايي 58 درصد ادارات كل كمتر از 0.5 بود. بحث: يافته‌ها نشان داد استفاده از مدل AP-DEA مناسب تر از مدل‌هاي پايه اي تحليل پوششي داده‌ها است. ادارات كل بيمه خدمات درماني استان‌هايي كه داراي كارايي كمتر از يك مي‌باشند از نظر مقادير اوليه و بهينه نهاده متراژ فضاي فيزيكي، نيروي انساني و هزينه‌هاي بالاسري متفاوت هستند و داراي مازاد نيروي انساني، فضاي فيزيكي و هزينه‌هاي بالاسري مي‌باشند لذا براي به حداكثر رسيدن كارايي اين سازمان‌ها بايد از ميزان مازاد نهاده‌هاي مذكور در قالب يك برنامه جامع كم شود تا به سطح مطلوبي از كارايي دست يابند. كليد واژه‌ها: تحليل پوششي داده‌ها، بيمه خدمات درماني، كارايي فني، كارايي مديريتي، كارايي مقياس

Introduction: Medical-Services Insurance Organization (MSIO) is one of the major financial health institutions in Iran. The obligation of the optimal use of the resources has made the evaluation of the efficiency of this organization necessary. The purpose of this study was to measure the efficiency and the ranking of all the head offices of MSIO in Iran. Methods: This applied cross-sectional study was descriptive in nature. The study population constituted all the 31 head offices of MSIO. To determine the efficiency through Data Envelopment Analysis, the information related to the inputs and outputs in 2009 were collected from the Office of Statistics and Information of MSIO by means of self-developed checklists. APDEA Model was run in EMS software to estimate the efficiency. Results: The mean values of the three types of efficiency of the head offices of MSIO, namely; technical, managerial, and criterion were 0.5093, 0.5851, and 0.8292, respectively. Considering the findings of AP-DEA model of Data Envelopment Analysis, the capacity of efficiency promotion at these head offices- using the same amount of inputs without any increase in fees- is approximately 17 percent. Discussion: The findings indicated that AP-DEA Model could better measure the efficiency capacity of MSIO head offices compared with the basic DEA models. It was also found that those offices showing efficiency capacity less than one bear a surplus of inputs in human resources, physical space, and overhead expenses. The development of a comprehensive plan aiming at reducing these inputs can help reach the optimal efficiency. Keywords: Data Envelopment Analysis, Management Efficiency, Technical Efficiency, Measure Efficiency, Medical Services Insurance Organization, Iran