تأثير سايكوسل بر فعاليت‌هاي فتوسنتزي و اسانس گياه رازيانه (Foeniculum vulgare) تحت تنش خشكي

Effect of cycocel on photosynthetic activity and essential oil of fennel (Foeniculum vulgare Mill.) under drought stress

خشكی به معنای كمبود رطوبت قابل استفاده خاك، مهم‌ترين تنش محيطی است كه رشد و توسعه گياهان را محدود می‌كند. فتوسنتز نيز فرآيند اصلی تعيين كننده رشد گياهان است و توانايی حفظ اين فرآيند در شرايط تنش‌های محيطی برای حفظ ثبات رشد مهم است. برای بررسی اثر سايكوسل بر فعاليت‌های فتوسنتزی و اسانس رازيانه تحت تنش خشكی، آزمايشی به صورت اسپليت پلات با سه سطح خشكی: شاهد، تنش ملايم و تنش شديد به عنوان عامل اصلی و كلرمكوات كلريد (سايكوسل) در سه غلظت: صفر، 1500 و 3000 ميلی‌گرم در ليتر به عنوان عامل فرعی در چهار تكرار روی گياه رازيانه (Foeniculum vulgare) اجرا شد. نتايج حاصل از آزمايش نشان داد كه بين مقادير مختلف محلول‌پاشی با سايكوسل و تنش خشكی، در سرعت فتوسنتز، شدت تعرق، غلظت دی اكسيد كربن اتاقك زير روزنه‌ای، هدايت روزنه‌ای، هدايت مزوفيلی، محتوای نسبی آب برگ (RWC)، اختلاف دمای كانوپی و درصد اسانس اختلاف بسيار معنی‌داری وجود داشت. محلول‌پاشی گياه با غلظت سايكوسل 3000 ميلی‌گرم در ليتر موجب تعديل وضعيت گياه در برابر تنش خشكی شد و توانست اثر منفی آن را كاهش دهد. كاربرد سايكوسل موجب افزايش معنی‌دار سرعت فتوسنتز و هدايت مزوفيلی و كاهش هدايت روزنه‌ای و سرعت تعرق در شرايط تنش شد. بيشترين درصد اسانس دانه از تيمار تنش ملايم كه با غلظت 3000 ميلی‌گرم در ليتر سايكوسل، محلول‌پاشی شده بود به دست آمد.

Drought stress is one of the most important and most common environmental stresses that limit plant growth. Photosynthesis is the main determinant of plant growth and its retention ability under environmental stress condition is important for preservation of growth stability. To study the effect of spraying CCC on photosynthesis activity and essential oil content on ʹFoeniculum vulgareʹ, an experiment was done in split plot design based on complete block with four replications in research field of University of Zanjan in 2011. Levels of drought stress included, control, soft stress (when 30% of available water was out of soil), severe stress (when 90% of available water was out of soil), and three concentration of CCC 0, 1500 and 3000 mg/L. The results showed that between rates foliar application on physiologic characteristics as photosynthesis rate, transpiration severity, RWC and TΔ intercellular (Ci), stomata conductivity, mesophyll conductivity and essential oil content was significant. By spraying 3000 mg/L CCC, balanced the plant position against drought stress and could reduce negative effect. Foliar application of CCC caused significant increase in photosynthesis rate, mesophyll conductivity and significant decrease stomata conductivity, transpiration severity under drought stress and could increase essential oil content under soft stress. In this study, foliar application of CCC to content 3000 mg/L had the highest effect on this characters.