نقش پدافند غير عامل در مكان‌يابي مطلوب كاربري‌ها مطالعه موردي: كاربري مراكز تجاري و خريد در خط يك قطار شهري مشهد

The Role of Passive Defense in Searching an Ideal Place (Case Study: Use of Commercial Centers and Shopping in Mashhad Train1)

پدافند غير عامل يكي از موضوعاتي است كه از گذشته تا كنون در برنامه ريزي براي شهرها از جايگاه ويژه‌اي بر خوردار بوده است و مكان‌يابي مطلوب را مي‌توان مهم‌ترين اقدام در اين جهت محسوب نمود؛ لذا اين پژوهش با توجه به اهميت مبحث پدافند غير عامل در مكان‌يابي كاربري‌ها، در پي بررسي و تاثير نقش پدافند غير عامل در احداث يكي از كاربري‌هاي پر جاذبه شهري يعني كاربري مراكز تجاري و خريد بر اساس روش سلسله‌مراتبي (AHP) مي‌باشد. پژوهش حاضر از نظر روش تحقيق، توصيفي – تحليلي با هدف كاربردي مي‌باشد كه از طريق مطالعات اسنادي و ميداني و هم چنين استفاده از روش سلسله‌مراتبي (AHP) حاصل شده است. خط يك قطار شهري مشهد به عنوان محدوده مطالعاتي اين پژوهش انتخاب شده است. در اين راستا ابتدا عوامل موثر بر احداث مراكز تجاري و خريد با استفاده از نظر متخصصان و انجام قضاوت گروهي به روش دلفي شناسايي شده و سپس با استفاده از روش سلسله مراتبي، وزن‌دهي اين معيارها انجام شده است. در انتها معيارهاي (لايه‌ها) به دست آمده با توجه به وزن هر معيار به وسيله توابع overlay در نرم افزار GIS تلفيق شده و امتياز هر يك از ايستگاه ها با توجه به عوامل موثر و وزن آن‌ها به دست آمده است. در ادامه با توجه به معيارهاي به دست آمده به اولويت‌بندي ايستگاه‌هاي موجود در خط يك قطار شهري پرداخته شده است. يافته‌هاي پژوهش بيانگر اين است كه در اين خط ايستگاه‌هاي شريعتي و پاستور در الويت اول و دوم جهت احداث مراكز خريد و تجاري قرار گرفته‌اند.

Passive defense is one of the issues which has been existed in a special place in urban planning from the past till now. The desired location can be considered as the most important step in this direction. This study considered passive defense in order to locate users to investigate the impact of passive defense in the construction of the commercial and shopping centers based on hierarchical method AHP. The methodology of this study is descriptive–analytical with a practical purpose gained through documentary field studies and hierarchical method. The first Mashhad urban railway line was selected as a study area in this study. The factors that affected the construction of commercial centers and shopping was identified by using the expertise and judgment of a group through defying method, then by the use of a hierarchical method, the weight of the criteria was done. Finally, the obtained criteria (layer) combined in GIS software and the score of each criterion was obtained by the overlay functions according to the effective factors and their weights. The prioritization of the stations in urban train was investigated according to obtained criteria. The findings suggest that in this line, Shariati and Pastor stations are in the first and second priority in the construction of shopping centers and businesses.