تعاملات اجتماعي و پوشيدگي زنان خوانش بصري بازنمايي پوشش زنان، در فضاهاي خصوصي و عمومي در نگاره‌هاي اصيل ايراني

Women Social Interactions and Cover: Visual Reading of Representing Women Veil in Private & Public Places at Iranian Classic Paintings

چگونگي بازنمايي بصري پوشش زنان در اجتماعات خصوصي و عمومي، با نظر به فرهنگ ديني اسلام و ادبيات ايران اسلامي در نگاره‌هاي ايراني موضوع اين مقاله است. روش تحقيق، خوانش نشانه‌هاي مشترك در زِبَرمتن نگاره‌ها و تحليل بينامتني آن‏ها، به منظور دريافت كاركرد نظام زباني و موقعيت زماني مربوط به آن‏ها در خصوص پوشش زنان در نگاره‌ها بوده است. در اين رويكرد، هر نگاره داراي نظام زباني به هم پيوسته‌اي تلقي شد كه نشانه‌هايي از هنر تصويري، كلام ادبي و نيز آموزه‌هاي ديني در آن به تجميع رسيده بود. تداخل همزمان اين متون در آثار نگارگري، تحليل ترامتني را به عنوان خوانشي فراگير در فهم معناي نگاره‌ها اقتضا كرد و از اينرو آثار منتخب بر اين مبنا تحليل شدند. نمونه‌ها به‏طور هدفمند انتخاب شدند و در خوانش آن‏ها، چگونگي بازتاب تصوير پوشش زنان در اجتماعات عمومي و خصوصي و نوع حضور اجتماعي زنان مد نظر قرار گرفت. پرسش اصلي آن بود كه تعامل اجتماعي زنان در نگاره‌ها باتوجه به متغير پوشش، چگونه بازنمايي شده است و آيا نوع بازتوليد تصويري از پوشش زنان در نگاره‌ها، به موقعيت مكاني آن‏ها در فضاهاي عمومي يا خصوصي مرتبط است؟ نتايج تحليل آثار نشان داد كه تصوير زنان در نگاره‌ها، واجد مستوري ذاتي است كه ارتباط چنداني با حضور ايشان در فضاي عمومي يا خصوصي ندارد و زنان در هر دو فضا، با رعايت حدود پوشش توصيه شده به نمايش درآمده‌اند.

The way of visual representing women cover in private & public communities by considering religious culture of Islam & Islamic Iranian literature at Iranian paintings (miniatures) is the subject of this paper. The research method is reading common signs in miniatures hypertexts and analyzing their intertextuality to find the functions of lingual system & the context of miniatures on the women veil. In this approach, each painting includes a cohesive lingual system which combined signs of visual art, literal discourse & religious teachings. Simultaneous presence of these text in Iranian paintings, obliged transtextual analysis as comprehensive reading at comprehending these paintings. Thus selected works were analyzed based on this method. The sample was selected purposively and the reflection of women veil in public & private communities and the kind of their social presence were considered at reading paintings. The main question of this paper is: considering women veil, how the social interactions of women have been represented at Iranian paintings? Is the way of visual representing women veil at miniatures is dependent on their location in public & private places? The findings of paintings analysis shows that women images at Iranian paintings include an intimate concealing which is not so much dependent on the women presence in public or private places and the women have been imaged at both places by religious advised veil.