تحليل بقا بيماران تالاسمي ماژور با استفاده مدل هاي پارامتري و نيمه پارامتري بقا

Survival Analysis of the Patients with Thalassemia Major Using Parametric and Semi Parametric Survival Models

مقدمه: تالاسمي ماژور يكي از بيماري‌هاي كم‌خوني شايع است كه در صورت عدم‌تشخيص به‌موقع مي‌تواند كشنده باشد. تحليل بقا مبتلايان به اين بيماري مي‌تواند راهكاري مناسب در تعيين و تشخيص عوامل خطر مرگ اين بيماران باشد. هدف از اين مطالعه، انتخاب بهترين مدل براي تعيين عوامل خطر مرگ مبتلايان به تالاسمي ماژور با استفاده از روش‌هاي رايج در تحليل بقا است. روش كار: در اين مطالعه گذشته‌نگر طولي از اطلاعات 296 بيمار مبتلا به تالاسمي ماژور استفاده شد كه در طي سال‌هاي 1373 تا بهار سال 1392 به كلينيك ظفر در شهر تهران مراجعه كرده بودند. براي مقايسه مدل‌ها و انتخاب برترين مدل از ملاك اطلاع آكاييكه استفاده گرديد. تجزيه‌وتحليل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار R نسخه 2-0-3 انجام و سطح معني‌داري 1/0 در نظر گرفته شد. يافته ها: مقادير ملاك اطلاع آكاييكه براي مدل‌هاي پارامتري وايبل، وايبل شكننده، لوگ-نرمال، لوگ-لجستيك، گمپرتز، گاما، مدل نيمه پارامتري كاكس به ترتيب برابر 56/27، 56/29، 73/18، 39/23، 26/26، 10/68، 73/24 محاسبه شدند. ميانگين زمان بقا براي مردان و زنان به ترتيب برابر 2/40 و 7/39 سال به دست آمد. مدل لوگ-نرمال نشان داد، سن ابتلا، سن اولين تزريق دسفرال، سن شروع تزريق خون، زادگاه بيماران و تحصيلات مادر با بقا بيماران رابطه معني داري داشت. غير از ارايه مقادير اكايك يافته‌هاي پزشكي هم ارايه شود نتيجه گيري: بر مبناي ملاك اطلاع آكاييكه مدل پارامتري لوگ-نرمال به‌عنوان مدل برتر مدل گاما نيز ضعيف‌ترين مدل در بين مدل‌هاي فوق ملاحظه بودند. لذا مدل پارامتري لوگ-نرمال براي تحليل بقا بيماري تالاسمي ماژور انتخاب و پيشنهاد گرديد. كليدواژه‌ها: تحليل بقا ، مدل‌هاي پارامتري و نيمه پارامتري، ملاك اطلاع آكاييكه، تالاسمي ماژور

Introduction: Thalasemia Major is one of the most common anemia diseases that can be fatal if not promptly diagnosed. The survival analysis of these patients can be an appropriate strategy in determining risk factors for death in these patients. The purpose of this study was to choose the best model to determine the risk factors for death in patients with the thalasemia major using common methods in the survival analysis. Methods: The data of this retrospective cohort study, with 296 patients with thalassemia major, was collected in 2004- 2013 in Zafar Clinic in Tehran. Akaicke information Criterion was used for comparison of the models and the choice 351of the best model. Data analysis was carried out with R3.0.2 software at the significant level of 0.1. Results: The values of the Akaicke information criterion (AIC) for the parametric weibull, frailty weibull, log-normal, log-logistic, Gompertz, gamma and the semiparametric Cox were computed and found to be 27.56, 29.56, 18.73, 23.39, 26.26, 68.10, 24.73, respectively. The mean survival time for men and women were 40.2 and 39.7 years, respectively. The Log-normal model showed that age, age at the first desferal injection, onset of blood injection, the patientʹs birthplace, motherʹs education variables were significantly correlated with patient survival. Conclusion: According to the values of AIC, the parametric log-normal model was chosen and suggested as the best model. Keywords: Survival analysis, Parametric and Semiparametric Models, Akaicke Information criterion, Thalassemia major