اثربخشي درمان شناختي رفتاري بر خودمراقبتي و نشانه هاي افسردگي و اضطراب در زنان مبتلا به ديابت نوع 2: يك مطالعه موردي

The effect of cognitive-behavioral therapy on the self-care behaviors and symptoms of depression and anxiety in women with type 2 diabetes: a case study

سابقه و هدف: ديابت يك بيماري مزمن با عوارض نامطلوب است. علاوه بر عوارض جسمي، برخي مشكلات روانشناختي به ويژه افسردگي و اضطراب در افراد مبتلا به ديابت شايع است. هدف از اجراي پژوهش حاضر، بررسي اثربخشي درمان شناختي رفتاري بر خودمراقبتي و نشانه هاي افسردگي و اضطراب در زنان مبتلا به ديابت نوع 2 است. مواد و روش ها: اين پژوهش در چارچوب طرح تجربي تك موردي اجرا گرديد. اين مطالعه بر روي 3 نفر از زنان ديابتي مراجعه كننده به انجمن ديابت شهر تبريز طي سال 1392 كه در خرده مقياس افسردگي و اضطراب مقياس افسردگي، اضطراب و استرس (DASS) در طبقه شديد و خيلي شديد قرار مي گرفتند، انجام شد. مراحل مداخله در 8 جلسه به صورت انفرادي بر روي شركت كنندگان اجرا شد. براي اندازه گيري متغيرها از پرسشنامه خلاصه اي از رفتارهاي مراقبت از خود (SDSC) و DASS استفاده شد. نتايج: ميزان درصد بهبودي، اندازه اثر و هم چنين تحليل هاي نموداري نشان داد كه درمان شناختي رفتاري موجب افزايش رفتارهاي خودمراقبتي، كاهش نشانه هاي افسردگي و كاهش نسبي نشانه هاي اضطراب در زنان مبتلا به ديابت نوع دو مي شود. نتيجه گيري: متخصصان باليني با بهره گيري از مداخله هاي روانشناختي موثر از جمله درمان شناختي رفتاري مي توانند موجب افزايش خلق، كاهش اضطراب و پايبندي بيشتر به توصيه هاي درماني شوند و از اين طريق به پيشگيري از عوارض ديابت كمك كرده و گامي موثر در جهت افزايش سطح بهداشت رواني و جسمي اين بيماران بردارند.

Background: Diabetes is a chronic disease with undesirable complications. In addition to physical complications, some psychological problems, especially depression and anxiety are more common among people with diabetes. The aim of this study was to examine the effect of cognitive-behavioral therapy (CBT) on the self-care behaviors and symptoms of depression and anxiety in women with type 2 diabetes. Materials and Methods: In this single-case experimental design study, 3 diabetic women referred to Tabriz diabetes association who were in the severe and very severe categories of the depression and anxiety subscales of depression, anxiety and stress scale (DASS) were selected for the study during 2013-2014. Intervention procedures were individually conducted on the participants in eight sessions. To measure the variables, the summary of diabetes self-care activities and DASS questionnaires were used. Results: The improvement percentage, effect size and graphic analysis suggested that CBT can lead to the enhancement of self-care behaviors, reduction of depression symptoms, and relative reduction of anxiety symptoms in women with type 2 diabetes. Conclusion: Using effective psychological interventions such as CBT can enhance mood, reduce anxiety and adhere more to treatment recommendations and thus they can help prevent the complications of diabetes and take an effective step in order to increase the level of physical and mental health of these patients.