مطالعه رابطه اقليم و آسايش انسان در محيط شهري با استفاده از شاخص فشار عصبي (مطالعه موردي: شهر تهران)

Study of the relations between climate and human comfort in urban environment using neurotic pressure index (Case study: Tehran city)

شهر نشيني و توسعه شهر ها به همراه افزايش شتابان جمعيت و توسعه فعاليت هاي صنعتي با مصرف بي رويه سوخت هاي فسيلي، آلودگي ها را به شدت افزايش داده است كه عواقب آن در كوتاه مدت بر روي بيماري هاي مختلف و در بلند مدت موجب تشديد برخي نوسانات اقليمي و تاثيرات زيست محيطي آن، از جمله تغيير دوره هاي زماني مطلوب از نظر اقليم آسايش است. منظور از شرايط آسايش انسان مجموعه شرايطي است كه از نظر حرارتي دست كم براي 80 درصد از افراد مناسب باشد، به عبارتي ديگر انسان در آن شرايط، نه احساس سرما كند و نه احساس گرما. بنابرين آب و هواي بسيار سرد و بسيار گرم براي زندگي مناسب نيست. در اين مقاله با استفاده از داده هاي اقليمي 30 ساله دما، رطوبت نسبي و سرعت باد در طي دوره آماري (2005-1976) در ايستگاههاي منتخب شهر تهران (مهرآباد، شمال تهران، ژيوفيزيك و دوشان تپه) و نيز با بهره گيري از شاخص فشار عصبي ماههاي مطلوب و نامطلوب براي آسايش فيزيولوژي انسان در دو دوره 15 ساله تعيين گرديد. نتايج نشان داد كه نواحي شمالي شهر تهران در دوره گرم سال داراي ضريب آسايش مناسبي مي باشند، اما نواحي جنوبي به علت دارا بودن ضريب شاخص عصبي بالا در شرايط عدم آسايش قرار دارند. همچنين در دوره سرد نواحي شمالي شهر تهران در شرايط عدم آسايش خنك قرار داشته در حالي نواحي جنوبي به مراتب داراي شرايط آسايشي بهتري مي باشد. بطوري كه با افزايش روند دمايي در ايستگاهها انتظار مي رود در آينده نزديك، ماههاي سرد شرايط مساعد تري جهت آسايش و راحتي فيزيلوژي انسان داشته باشند و متقابلاً در ماههاي گرم شرايط عدم آسايش تشديد شود.

Urbanization and spread of cities accompanied by a rapid growth of population and development of industrial activities intensified the pollutions in urban areas as a result of consuming a large amount of fusil fuels, which its effects in short-term will result in different diseases and in long-term will intensify some climatic changes and its related environmental impacts such as change in the suitable temporal periods in terms of climate comfort. In this paper the appropriate and inappropriate months for human physiologic comfort in two periods of 15-years are determined using a 30-year climatic record of temperature, relative humidity and wind speed data during the period 1976-2005 in the selected stations of Tehran city i.e. Mehrabad, North of Tehran, Geophysics and Dooshantapeh weather stations based on the neurotic pressure index. The results indicate that the northern parts of the Tehran city hold an appropriate comfort coefficient in the hot period of the year, but the southern parts posses an inappropriate condition due to having a high neurotic index. In addition, in cold period the northern areas of the city are considered as inappropriate condition in terms of climate comfort, while the opposite is true for the southern areas of Tehran city.