جنس Fritillaria از تيره Liliaceae در ايران: پراكنش و نامگذاري گونه‌ها

Fritillaria (Liliaceae) in Iran: distribution and Nnomenclature

جنس Fritillaria (لاله واژگون) دارای 18 گونه، شامل دو گونه انحصاری در ايران است. با وجود معرفی گونه‌ها و گزارش‌های جديد برای ايران، اطلاعات مربوط به محل رويش، پراكنش جمعيت‌های طبيعی و وضعيت تاكسونوميك اين گونه‌ها از زمان انتشار فلورا ايرانيكا، به‌روزرسانی و مرور نشده است. مطالعه حاضر به بررسی و مرور وضعيت تاكسونوميك اين جنس در ايران (نامگذاری و طبقه‌بندی) پرداخته است و برای ارايه نقشه‌های چگال‌تری از پراكنش گونه‌های لاله واژگون در ايران، از گزارش‌های فلوريستيك 24 سال اخير در ايران به همراه محل‌های ذكر شده در فلورا ايرانيكا، تحقيقات پژوهشگران قبلی و جمع‌آوری‌های اخير مؤلفان مقاله حاضر استفاده شده است. در پژوهش حاضر، زيرگونه F. crassifolia subsp. poluninii (جمع‌آوری شده از استان كردستان) و گونه F. pinardii (جمع‌آوری شده از استان آذربايجان غربی) به عنوان گزارش‌های جديد برای ايران معرفی می‌گردند. همچنين، حفاظت از ذخاير ژنتيكی تعدادی از گونه‌های جنس لاله واژگون بر اساس انتشار جمعيت‌های آنها پيشنهاد می‌شود.

Genus Fritilaria comprises 18 species including two recently described species in Iran. Despite of new reports published and new taxa described available information on vegetation locations, status of their natural populations and taxonomy are not updated since publication of Flora iranica. Taxonomic status of the genus in Iran is reviewed here, and the floristic inventories during 24 years and the localities reported by Flora iranica are used along with available literature as well as our recent collections, in order to update the distribution maps of Fritillaria species in Iran. Fritillaria crassifolia subsp. polunini (from Kurdistan) and F. pinardii (from W-Azerbayjan) are reported as new records for Iran. Suggestions are made for conservation of some Fritillaria species based on the status of their distribution in Iran.