مهم‌ترين آسيب‌هاي اعتقادي اثرگذار بر پيشبرد گفتمان توحيد در عصر امام رضا(ع)

The Main Belief Deficiencies Influential in Advancing the Monotheistic Discourse in the Age of Imam Reza (AS

فرايند درك و تفسير احاديث معصومين با زمينه‌هاي فكري، اجتماعي، تاريخي و فرهنگي كه معصوم را احاطه كرده و سخن ايشان در آن جغرافياي خاص ايراد شده است، در ارتباط تنگاتنگ بوده و‌ آشنايي با زمان، مكان، افراد و ساير اوضاع و شرايط، تاثير بسزايي در كشف مراد و مقصود ايشان دارد. اين مقاله به‌منظور فهم بهتر معارف رضوي در عرصه باور توحيد بر آن است تا با معرفي مهم‌ترين آسيب‌هاي اعتقادي در اين زمينه، به‌عنوان يكي از مولفه‌ها و قراين صدور روايت‌هاي رضوي كه در لايه‌هاي فرهنگي جامعه نفوذ كرده و فضايي چالشي در آن زمان ايجاد كرده بود، تاثير غير‌قابل انكار اين چالش‌ها را در ميراث احاديث رضوي گوشزد كرده و از اين رهگذر زمينه درك بهتر معارف توحيدي امام علي‌بن‌ موسي‌الرضا(ع) فراهم شود. بدين منظور با استفاده از روش توصيفي ـ كتابخانه‌اي به استخراج آسيب‌هاي اعتقادي از متن روايت‌ها پرداخته شد. يافته‌هاي اين بررسي نشان مي‌دهد كه انكار وجود صانع و ايجاد ترديد در وجود او، تشبيه، تجسيم و ... ازجمله مهم‌ترين آسيب‌هايي هستند كه فضاي چالشي را در حوزه اعتقاد اسلامي و به‌خصوص معارف توحيدي به‌وجود آورده بود.

The process of understanding and interpreting the hadiths of infallible Imams (AS) has a close relationship with knowing about intellectual, historical and cultural contexts surrounding the Imam. This article is to introduce the main belief deficiencies as one of the contexts of narrating hadiths on Tawheed (God’s unity) by Imam Reza (AS). Having penetrated to cultural layers of the society and creating challenges in the Age of Imam Reza (AS), these deficiencies had an undeniable influence on the heritage of Imam Reza’s hadiths. Knowing the deficiencies can help us to better understand Imam Reza’s teachings on Tawheed. In order to do this, we derived belief deficiencies of the age in a descriptive, library method. Results of this research show that denying the existence of God and doubting in His existence, Tashbih (likening anything to God), Tajsim (incarnation), etc. are among the main belief deficiencies in the age of Imam Reza (AS