مفهوم و مصاديق خيانت ازديدگاه امام رضا(ع)

Concepts and Instances of Betrayal in Razavi Menology

در فرهنگ اسلامي، خيانت و نيز «نفاق» كه در آغاز هم‌معناي خيانت بوده و در روايت‌ها از آن با عنوان «راس خيانت» تعبير شده به‌شدت مذمت و تقبيح شده است. نگرش مزبور نشانگر تشويق فرهنگ اسلامي به صفا و صميميت رفتاري مسلمانان با يكديگر است. تشويق و امر به امانت‌داري به‌مثابه رفتار مقابل خيانت، در آموزه‌هاي اسلامي، گامي در راستاي پيشگيري از ابتلاي افراد به اين رذيلت و پالودن دامن جامعه اسلامي از اين آسيب بنيان‌برانداز است. سوالي كه در اينجا مطرح مي‌شود آن است كه امام رضا(ع) به‌عنوان هادي و پيشواي منصوب از جانب خداوند براي راهنمايي مردم به خير و نيكي چگونه مردم را از اين آسيب بازداشتند به‌ويژه آنكه جامعه اسلامي در دوران امامت آن حضرت، در اختناق شديد به‌سر مي‌برد و زر و زور و تزوير بر آنان مستولي شده بود. در نوشتار حاضر، مفهوم و مصاديق خيانت از ديدگاه امام رضا(ع) بررسي و رهنمودهاي راهگشاي آن حضرت در اين‌باره تبيين شده است. اهميت طرح اين بحث در آن است كه حفاظت از مرزهاي فرهنگي و ديني همانند مرزهاي جغرافيايي، امري ضروري است و جلوگيري از رواج رفتار مذموم خيانت، در حقيقت حفاظت از مرزهاي فرهنگي جامعه، استحكام بخشيدن به قوام روابط اجتماعي و مرزباني از سلامت معنوي مردم است.

Betrayal and also dissension, which was once synonymous with betrayal and is regarded as “the peak of betrayal” in narratives, are highly denounced and condemned in Islamic culture. This indicates Islam’s emphasis on sincerity among Muslims. Encouraging and directing to bailment as in contrary with betrayal in Islamic teachings are measurements to prevent such behavior among individuals and to maintain integrity of the society. The question this article raises is as people’s guide and leader appointed by God, “how did Imam Reza (PBUH) deter people from this damage” especially since the Islamic society was experiencing an atmosphere of severe repression during his Imamate. This article reviews the concepts and instances of betrayal from Imam Reza’s viewpoint and introduces his helpful guidelines in this regard. The significance of this issue comes from the fact that protecting religious and cultural boundaries is as essential as geographic ones and preventing this condemned behavior from spreading in the society is in fact protecting cultural boundaries of the society, strengthening social relations and maintaining people’s spiritual health.