تحليل تناسب توزيع فضايي و مكانيابي مراكز آتش نشاني با استفاده از تلفيق مدل فرآيند تحليل سلسله مراتبي (AHP) در محيط سيستم اطلاعات جغرافياييGIS))

Analysis of Suitability of the Spatial Distribution and Location of Fire Stations by Combining the Analytical Hierarchy Process (AHP) in the GIS Environment

ارايه خدمات مورد نياز جمعيت شهرها، يكي از اساسي‌ترين وظايف متوليان امور شهر به حساب آمده و اين امر مي‌تواند ميزان كارآيي و امنيت مردم را ارتقا بخشد. اين در حالي است كه با افزايش جمعيت و قيمت اراضي شهري، دستيابي به اين هدف هر روز با تنگناهاي بيشتري روبرو مي‌شود. شهر اهواز با جمعيتي در حدود 1133003 نفر(1390)، از نظر تعداد و پراكندگي واحدهاي خدماتي از جمله ايستگاه‌هاي آتش‌نشاني با مشكلاتي روبرو شده و نگراني‌هاي مردم در اين ارتباط رو به افزايش نهاده است. هدف اصلي نوشتار حاضر، تحليل تناسب فضايي جهت مكان‌يابي مراكز آتش نشاني در سطح شهر اهواز است. پژوهش حاضر از نظر هدف كاربردي و مبناي روش آن توصيفي - تحليلي است. اطلاعات و داده‌هاي مورد نياز تحقيق از طريق منابع اسنادي و ميداني بدست آمده است. در پژوهش حاضر با استفاده از مدل تحليل سلسله مراتبي (AHP) و سيستم اطلاعات جغرافيايي(GIS)، مبادرت به تعيين وضعيت مكان‌يابي ايستگاه‌هاي آتش نشاني در سطح شهر اهواز شده و در نهايت مكان‌هاي مناست براي جايگذاري ايستگاه‌هاي جهت معرفي شده است. به اين منظور با استفاده از اطلاعات ميداني و نقشه‌هاي موجود(نقشه طرح تفضيلي)، اطلاعات رقومي شده و به صورت Shape file درآمده است. سپس با وزن دهي اطلاعات با استفاده از AHP نقشه تناسب فضايي جهت مكان‌يابي ايستگاه‌هاي آتش نشاني شهر اهواز ارايه گرديد. نتايج حاصل از تلفيق لايه‌ها، گزينه‌هاي مورد نظر در پنج دامنه‌ي بسيار مناسب، مناسب، متوسط، نامناسب، و خيلي نامناسب قرار گرفته‌اند.

It is of a great strategic importance to provide the services and properly distribute them in spaces in the city because itʹll enhance its efficiency and provide safety for people. At the same time as population and the value of urban lands go up, the related problems in this domain are expected to increase too. Ahvaz is a home to almost 1133003 people( 2012). There are problems regarding the number and distribution of such services which cause concerns over safety. The main purpose of this study is to provide an analysis of the spatial distribution for the localization of the fire departments in Ahvaz. The present study has a practical purpose and follows a descriptive – analytic method. The data was gathered through field studies and documentary evidence. Field studies were conducted through interviews with Ahvaz fire department personnel. The existing stations around the city were also studied. Analytic hierarchical process (AHP) and geographic information system (GIS) were applied to localize the fire department stations in Ahvaz. Field studies were conducted and data was quantified in a shape file using existing maps. Distance map was also sketched. The data was weighed using AHP. The data was also blended through overlapping and Arc GIS 10. Finally the data was put into a spatial distribution map to localize the fire department stations in Ahvaz. The results of blending aforementioned structures show that the intended options are located in very proper, proper, average, improper and very improper domains.