نقش سنجش از دور در تعيين محدوده آسايش حرارتي در مناطق شهرداري شيراز

The Role of Remote Sensing in Determining the Limit of Thermal Comfort in Shirazʹʹs Municipal Areas

از نظر فيزيولوژيك، شرايط آسايش حرارتي محدوده‌اي است از دما و رطوبت كه در آن ساز و كار تنظيم حرارت بدن در كمينه فعاليت خود باشد. بنابراين راحتي و سلامت انسان در محيط طبيعي، رابطه مستقيمي با وضعيت آب و هوايي دارد. امروزه مطالعات و بررسي‌هاي بيوكليماي انساني، پايه و اساس برنامه‌ريزي‌ شهري، عمراني، سكونتگاهي، معماري، جهانگردي و غيره مي‌باشد. بدين جهت در اين پژوهش به بررسي محدوده‌هاي آسايش حرارتي در مناطق نه‌گانه شهرداري شهر شيراز با بكارگيري داده‌هاي سنجش از دور در پنج تاريخ: 15 اسفند سال 1387، 23 خرداد سال 1389، 24 تير سال 1389، 7 شهريور سال 1388، 15 آذر سال 1389 پرداخته است. بدين منظور با استخراج دامنه‌هاي دمايي از تصاوير ماهواره لندست محدوده دمايي 18-27 درجه ساننتيگراد به عنوان آستانه آسايش حرارتي تعيين گرديد. نتايج حاصله نشان داد در فصل سرد محدوده‌هاي منطبق بر آسايش حرارتي عمدتاً در نواحي پيراموني جنوبي و شرقي شهر قرار دارد، در عين حال محدوده آسايش در فصل بهار عمدتاً در منطقه يك منطبق بر باغات قصرالدشت قرار و ساير مناطق دمايي بيشتر از آستانه حرارتي دارد. در اوايل فصل تابستان مساحت محدوده آسايش گسترده شده و بجز مناطق 6 و 7 در تمام شهر پراكنده شده است و در اواخر فصل تابستان محدوده آسايش به نهايت مساحت خود رسيده و همچنان مناطق 6 و 7 خارج از محدوده آسايش قرار دارد.

Thermal comfort condition is a limit of temperature and humidity in which the bodyʹs heat regulating mechanism is minimal physiologically. Therefore using data of remote sensing, humanʹs comfort and health in natural environment is directly related to climatic state. Nowadays humanʹs bioclimatic studies and surveys are the basis of urban, developmental, living, architecture and tourism planning. Therefore in this study the thermal comfort limits in nine fold areas of Shirazʹs municipality using remote sensing data on five dates: 5 March 2008, 13 June 2010, 15 July 2010, 29 August 2009 and 6 December 2010 were considered. For this purpose the temperature limit of 18-27°C as the threshold for thermal comfort with extracting temperature ranges from Lands satelliteʹs images was determined. The results showed the limits based on thermal comfort were mainly located on the periphery of southern and eastern areas of the city in cold season while comfort limit was mainly placed in an area consistent with Ghasroldasht gardens in spring and other areas had temperature greater than the threshold. In the early of the summer comfort area extended and except 6 and 7 areas was scattered in the whole city and in the late of the summer comfort zone reached to its final extent and 6 and 7 areas were located outside the comfort zone too.