ارزيابي تناسب فضايي- مكاني پارك‌هاي شهري (مطالعه موردي: پارك‌هاي محله‌اي منطقه 5 شهرداري تهران)

Assessing spatial- Local Compatibility of Urban Parks (Case Study: Regional Parks of Tehranʹʹs Municipality in Region 5)

با گسترده‌تر شدن شهر تهران و متمركز شدن فضاي داخلي آن خلا ضرورت دسترسي به محيطهاي طبيعي و سبز بيشتر نمايان شده است. اهداف اين پژوهش بررسي ميزان سازگاري پارك‌هاي محله‌اي منطقه 5 شهرداري تهران با كاربري هاي همجوار، تحليل ميزان تناسب آنها با استانداردهاي موجود، بررسي عوامل موثر در كاهش تناسب پارك‌هاي محله‌اي و مكان‌يابي اراضي متناسب با استقرار پارك‌هاي مذكور در منطقه مورد مطالعه مي‌باشد. در اين پژوهش نوع تحقيق تحليلي- كاربردي است و با استفاده از روش‌هاي موجود در سيستم اطلاعات جغرافيايي همچون overlay (همپوشاني)، Spatial Analysis (تحليل‌هاي مكاني)، Proximity (مجاورت) و Network (شبكه) اقدام به تجزيه و تحليل تناسب پارك‌هاي شهري در مقياس محله‌اي در محدوده مورد مطالعه، شده است. پس از تحليل‌هاي صورت گرفته و نيز با توجه به خروجي مدل AHP، مشخص شد كه بيشتر پارك‌هاي محله‌اي موجود در منطقه، در اراضي خوب و خيلي خوب استقرار يافته‌اند، و به ندرت پارك‌هاي وجود دارند كه در اراضي متوسط و ضعيف مكان‌گزيني شده باشند، همچنين با توجه به نقشه مذكور، هيچ كدام از پارك‌هاي محله‌اي موجود در اراضي خيلي ضعيف قرار ندارند. نكته مهم قابل اشاره در اين نقشه اين است كه اراضي خيلي خوب زيادي وجود دارد كه استقرار كاربري‌هاي محله‌اي در آنها يا كم است و يا متوازن توزيع نشده‌اند، بنابراين جهت برنامه‌ريزي كاربري اراضي منطقه مورد مطاله مي‌توان از اين اراضي با قابليت سازگاري و تناسب خيلي خوب، جهت احداث و مكان‌گزيني پارك‌هاي محله‌اي استفاده نمود.

The necessity of accessing natural and green environments becomes highly visible by expanding Tehran and centralization of its interior space. This research aimed to assess the compatibility of regional parks of Tehranʹs municipality in region 5 with adjacent users and analyze their fitness with existing standards and examine effective factors in reducing the fitness of regional parks and locate lands proportional to establishing mentioned parks in the studied region. In this study, the type of research was analytic and using existing methods in geographic information system such as Overlay, Spatial Analysis, Proximity and Network the compatibility of urban parks with regional scale in studied limit were analyzed. After analyzing and considering the output of the AHP, it was found that many regional parks existing in area were located in suitable lands and there were seldom parks that were placed in average and poor areas. Also considering the mentioned map, none of existing regional parks were located in very poor lands. The important reference point of this map stated that there were many appropriate lands wherein there were either small regional parksʹ establishment or their distribution were imbalanced. Therefore the lands characterized with very well compatibility and fitness to build and locate regional parks could be used to plan the use of the lands of the studied region.