ديدگاه بيماران در خصوص وضعيت پاسخگويي در درمانگاه‌هاي سرپايي مراكز آموزشي درماني زنجان

Patientsʹʹ Perspectives on Responsiveness in Outpatient Clinics of Hospitals at Zanjan University of Medical Sciences

زمينه و هدف: سازمان بهداشت جهاني پاسخگويي را توانايي هر نظام سلامت در بر آوردن انتظارات مشروع جمعيت براي ابعاد غير باليني (Non- clinical) اما تقويت كننده نظام سلامت تعريف مي‌كند، بررسي پاسخگويي مي‌توانددر تخصيص منابع و تدوين استراتژي‌هاي اصلاحي به مديريت كمك كند به همين منظور اين مطالعه با هدف بررسي وضعيت پاسخگويي درمانگاه سرپايي صورت گرفت. روش بررسي: اين پژوهش توصيفي- مقطعي در سال 1392 در مراكز آموزشي ودرماني زنجان صورت گرفت. بدين منظور 240 نفر از بيماران سرپايي به روش نمونه‌گيري در دسترس از بين مراجعين پذيرش سرپايي درمانگاه‌ها انتخاب شدند. براي جمع آوري داده‌ها، از پرسشنامه بررسي پاسخگويي نظام سلامت بهداشت جهان استفاده شد.تحليل آماري اطلاعات با كمك نرم‌افزار 5/11 SPSS انجام ‌شد، آمارهاي توصيفي و تحليلي مثل درصد، فراواني، ميانگين، آزمون t-test و آناليز واريانس يك طرفه استفاده ‌شد. يافته‌ها: اكثريت بيماران (بالاي 73 درصد) همه ابعاد پاسخگويي در خدمات سرپايي را مهم ارزيابي كردند. حدوداً نيمي از آنها (6/50 درصد) سطح عملكردپاسخگويي را خوب توصيف كردند. بهترين عملكرد پاسخگويي به ابعاد رازداري (3/76 درصد) و احترام به شان (8/63 درصد) مربوط مي‌شدند. مهم‌ترين بعد از ديدگاه بيماران، بعد احترام به شان بود.آناليزها نشان داد كه تفاوت مشاهده شده در ميانگين نمرات عملكرد پاسخگويي بعد احترام به شان برحسب جنس معني‌داربود. نتيجه‌گيري: نتايج اين مطالعه نشان داد بين عملكرد و اهميت ابعاد پاسخگويي در بيمارستان‌هاي مورد بررسي شكاف وجود دارد و رسيدن به جايگاهي مطلوب و مناسب اجتناب ناپذير است.

Background and Objectives: According to the World Health Organization (WHO), responsiveness is the ability of health systems to meet the legitimate expectations of populations for non-clinical enhancing aspects of health system. Assessment of responsiveness can help to manage resource allocation and improve strategies. The aim of this study was to assess the responsiveness in outpatient clinics of Zanjan. Materials and Methods: This cross-sectional study was carried out in Zanjan hospitals’ outpatient clinics during 2013-2014. A total of 240 patients were selected systematically. The WHO’s responsiveness questionnaire was used to collect data. Data were analyzed using the descriptive and analytical statistics such as mean, frequency, percent, and the Student t -test and one way ANOVA in the SPSS 11.5. Results: The majority of the respondents (over 73%) rated all aspects of the responsiveness as important. Half of the participants (50.6%) rated overall responsiveness as good. The best performance of responsiveness was related to confidentiality (76.3%) and dignity (63.8%) domains. The dignity was rated as the most important domain from outpatientsʹ point of view. There was a statistically significant difference between the male and female patients regarding mean score of dignity. Conclusion: The finding of this study showed that there were gaps between the responsiveness performances and importance of all domains of the responsiveness. Achieving desirable status of responsiveness is essential.