برآورد خط فقر مطلق و نسبي براساس رويكرد صرفه ناشي از مقياس با مدل استون گيري (مطالعه موردي خانوارهاي شهري ايران، دوره 1390-1385)

Absolute and Relative Poverty Line Estimation based on Economies of Scale Approach through Stone-Geary Model: A Case Study of Iranian Urban Households (2006- 2011)

فقر چه مطلق و چه نسبي يك معيار راهبردي مناسب جهت تشخيص فقيران از غير فقيران است. اين مطالعه، ويژگي هاي گوناگون خانوار مانند سن، تحصيلات، موقعيت شغلي، تاهل و بعُد خانوار را در تابع مطلوبيت استون گيري و سيستم مخارج خانوار مدنظر قرار داده است. براي اين منظور، تابع مطلوبيت خانوار را با توجه به ويژگي هاي فوق، مدل سازي و با مجموعه اطلاعات بودجه خانوارهاي شهري طي دوره ) 1390 - 1370 ( از دو روش رگرسيون غيرخطي و روش پانل دومرحل هاي، خط فقر مطلق و نسبي را به ازاي بعُد خانوار برآورد كرده ايم. بر اساس نتايج مطالعه، ضرايب متغيرهاي سن، سواد، نوع فعاليت، وضعيت تاهل، جنسيت بر ميزان مخارج غذايي و غيرغذايي مثبت بود. در سال 1390 ، خط فقر مطلق كي خانوار يك نفره، 1,803,144 ريال و خانوار ده نفره، 17,318,746 ريال است كه ميزان اختلاف خط فقر يك خانواده يك نفره، ضربدر 10 و يك خانواده ده نفره، 712,694 ريال است كه به طور دقيق مربوط به وجود اقتصاد مقياس در مصرف مشترك خانوارهاست. با توجه به صرفه هاي ناشي از مقياس در استفاده كالاهاي عمومي، مخارج خانوار به نسبت يك به يك با تعداد اعضا، افزايش نمي يابد و خانواده با بعُد بالاتر، هزينه سرانه كمتري نسبت به خانواده با بعُد كوچك تر دارد.

Poverty line, either absolute or relative, is a quite prevalent policy tool for characterizing the poor from the non-poor. Taking household characteristics such as age, education, employment, marital status and family dimensions into account, this research intends to estimate the poverty lines among urban areas of Iran by means of the Stone-Geary Utility Function. Hence, both absolute and relative poverty lines were estimated for the urban householdsʹ income and expenditure information across the provinces of Iran within 1991-2011period through an analysis via non-linear regression and two-phase panel. The results show that the factors such as age, education, profession, marital status, sex, and relative income have positive effects on food and non-food expenditures. The absolute poverty line of one-person and ten-person households was calculated to be 1803144 rials and 17318746 rials, respectively in 2011. This reflects economies of scale as to the consumption of goods and services in households; i.e. the amount of households’ expenses does not typically follow a one-one relation pattern with the number of family members.