تبيين فرسودگي شغلي زنان شاغل با تاكيد بر نقش متغيرهاي سازماني و روان شناختي (مورد مطالعه: دانشگاه فني و حرفه اي و آزاد اسلامي شيراز)

Explaining burnout of working women with emphasized on the role Organizational and psychological variables (Case of study :technical & vocational university and Islamic Azad university of Shiraz)

فرسودگي شغلي سندرمي مشتمل بر خستگي هيجاني، مسخ شخصيت، و كاهش موفقيت فردي است كه افراد به دليل مواجهه با استرس‏هاي فيزيكي، رواني، و هيجاني در معرض آن قرار مي‏گيرند. از جمله ضرورت‏هاي اين پژوهش، ناكافي بودن پژوهش در خصوص جامعه زنان است. هدف پژوهش حاضر تبيين فرسودگي شغلي زنان شاغل با تاكيد بر نقش متغيرهاي سازماني و روان‌شناختي در دانشگاه فني و حرفه‌اي و آزاد اسلامي شيراز است. پژوهش حاضر از نوع توصيفي همبستگي است. جامعه آماري شامل كليه كاركنان زن شاغل در دانشگاه فني و حرفه‏اي و آزاد شيراز (225=N) است. حجم نمونه با استفاده از فرمول كوكران 143 نفر است كه با استفاده از روش نمونه‏گيري خوشه‏اي چند‌مرحله‏اي تصادفي انتخاب شدند. جهت جمع‏آوري اطلاعات از پرسشنامه فرسودگي شغلي ماسلاچ، پرسشنامه تعهد سازماني آلن و مي‏ير، پرسشنامه تعارض و ابهام نقش لو و همكاران، و پرسشنامه عدالت سازماني كلكوييت استفاده شده است. اطلاعات جمع‏آوري‌شده به كمك روش‏هاي آماري توصيفي و روش‏هاي آماري استنباطي شامل ضريب همبستگي پيرسون و تحليل مسير تجزيه و تحليل شد. نتايج نشان داد كه: تعهد سازماني اثر مستقيم و اثر غيرمستقيم با ميانجي‏گري ابهام نقش و تعارض نقش بر فرسودگي شغلي دارد. همچنين عدالت سازماني اثر مستقيم و اثر غيرمستقيم با ميانجي‏گري ابهام نقش و تعارض نقش بر فرسودگي شغلي دارد. در‌نهايت، ابهام نقش و تعارض نقش اثر مستقيم بر فرسودگي شغلي دارد. طبق شاخص‏هاي برازش‌شده، مدل نهايي پژوهش از برازش نسبتاً خوبي برخوردار است.

Burnout syndrome includes aspects of emotional exhaustion, depersonalization and decrement of personal accomplishment which staffs are vulnerable to because of their exposure to physical and psychological stressors. The necessity of this research is inadequate research on the women. the main purpose of this research is explaining burnout of working women with emphasized on the role organizational and psychology variables in technical & vocational university and Islamic Azad university of Shiraz. It was a descriptive correlation study. Statistical population include all women employed at technical and vocational university & Islamic Azad university of Shiraz (N=225). According to the Cochran formula sample size was 143 ones and they were selected by multi-stage cluster random sampling method. Data collected by Maslach burnout inventory, Allen and Meyer`s organizational commitment questionnaire, Lu and his colleague`s role conflict and ambiguity questionnaire, Colquitt’s organizational justice questionnaire .Data analyzed by descriptive statistic method that include Pearson correlation coefficient and path analysis. The results show that justice and organizational commitment through role conflict and ambiguity mediation have indirect and negative effect on burnout. The results showed that organizational commitment have direct effect and also indirect effect on burnout via the mediation of role conflict and role ambiguity. Organizational justice have direct effect and also indirect effect on burnout via the mediation of role conflict and role ambiguity. Role conflict and role ambiguity had direct effect on burnout. According to the fitted indices, the final model of the study has a relatively good fit.