بررسي و تحليل شاخص‌هاي كيفي ارزش‌هاي پياده‌مداري مسيرهاي عابر پياده با تاكيد بر پياده راه (نمونه موردي: محور تربيت تبريز)

Analysis of Qualitative Indexes of Walking-Oriented Values of Pedestrian Paths Focusing on Sidewalks (Case Study: Tabiat Tabriz Path)

پياده راه‌ها از اجزا اصلي سيستم حمل و نقل به شمار مي‌روند كه در صورت عملكرد صحيح، تاثيرات مثبتي از لحاظ محيطي، اجتماعي و اقتصادي در فضاهاي شهري خواهند گذاشت. ميزان پويايي و ايستايي اين فضاها و استقبال و عدم استقبال شهروندان تا حدود زيادي به ارزش‌هاي كيفي و كمي اين مكان‌ها بستگي دارد. در اين راستا هدف اين پژوهش شناخت و بررسي مولفه‌هاي تاثير گذار در پياده مداري فضاهاي شهري در جهت ارتقاي كيفي ارزش‌هاي كالبدي، اجتماعي و محيطي پياده راه‌ها و همچنين اريه راهكارهايي در جهت مناسبت‌سازي و افزايش قابليت پياده مداري محيط‌هاي شهري مي‌باشد. بدين منظور روش به كار رفته در اين پژوهش بر اساس اهداف تحقيق كاربردي و بر حسب نحوه گردآوري داده‌ها، روش تحقيق تحليلي و توصيفي و مقايسه تطبيقي با استفاده از ابزار پرسش‌نامه و مشاهده مي‌باشد تا پاسخ مناسبي به سوالات اين تحقيق داده شود: 1- مولفه‌ها و شاخص‌هاي ارزيابي پياده راه‌ها كدامند؟ 2- اولويت معيارها نسبت به مولفه‌ها بر اساس ديدگاه متخصصين چگونه است؟ 3- اولويت معيارها و شاخص‌هاي موثر بركيفيت پياده راه تربيت تبريز، از ديدگاه شهروندان و استفاده كنندگان به چه ترتيبي است. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد بالاترين اولويت‌ها از ديدگاه متخصصين مربوط به شاخص‌هاي «حضورپذيري اقشار مختلف اجتماعي»، «گوناگوني واختلاط كاربري‌ها»، «مطلوبيت كيفيات بصري مكان» و «نفوذ پذيري مكان» مي‌باشد و همچنين شاخص‌هاي «نظارت اجتماعي و طبيعي بر فضا»، «خرده فروشي و عملكردهاي پياده مدار»، «مجاورت با عناصر تاريخي»، «عدم وجود موانع حركتي پياده» از اولويت و ارجحيت بيشتري نسبت به ساير شاخص‌ها از ديدگاه شهروندان واستفاده كنندگان از فضا داشته است. با تحليل يافته‌ها و هم راستا كردن اولويت‌هاي متخصصين و شهروندان مي‌توان راهبردها و اولويت‌هاي رسيدگي جهت ارتقاي قابليت پياده مداري محور را مشخص كرد و زمينه‌اي مناسب براي تسهيل و تشويق پياده‌روي در محور را فراهم آورد.

Sidewalks are among the main components of the transportation system and if they function properly they will have positive environmental, social, and economic effects on urban spaces. Dynamic degree and stability of these spaces as well as acceptability of citizens largely depend on the quantitative and qualitative values of these places. Therefore, the major purpose of this study is to determine the influential indexes of pedestrian areas of city spaces to increase structural, social, and environmental qualitative values of sidewalks to make them more suitable for use. The method of this research is descriptive—analytic using interview and observation to find appropriate answers to these questions: 1. What are the factors and indicators of assessing sidewalks? 2. What are the expert opinions regarding priority criteria of the standards? 3. What is the opinion of citizens regarding the quality of Tabriz Tarbiat sidewalk? The results show that the highest priority from the perspective of specialists is "different social classes", "mixing various uses," "desirable qualities of visual space" and "place permeability". And from citizens point of view " monitoring the social and natural environment, ʹʹretail operations", "being close to the historical elements," "lack of barriers to movement’are important.