تشبيه موسيقايي در ديوان خاقاني

Musical likened in Khaqaniʹʹs Diva

يكي از ويژگيهاي برجسته سبكي در شعر خاقاني، بهره گيري از اصطلاحات و واژه هاي ويژه دانشهاي گوناگون است كه در آن ميان، دانش موسيقي نمودي نمايان دارد. پرسش بنيادين در جستار ما اين است كه خاقاني در تشبيه‌هاي موسيقايي خود تا چه اندازه نوآوري داشته و چند و چون كار او در اين تشبيهات چگونه است. براي رسيدن به پاسخ اين پرسش، پس از خواندن و بررسي سراسر ديوان خاقاني، تشبيه هايي را كه براي مفاهيم موسيقايي (نواي موسيقي، نوازنده و خواننده، سازها و مفاهيم در پيوند با نوازنده و خواننده و سازها) در شعر او آمده اند، از ديوان به در كشيده ايم. سپس مشبهٌ به هايي را كه براي پديده هاي موسيقايي بكار رفته اند با آوردن همه نمونه بيتهاي كاربرد تشبيه هاي گوناگون در ديوان خاقاني آشكار ساخته ايم و وجه شبه، انگيزه تشبيه و شيوه تشبيه-سازي خاقاني در اين تشبيهات را بررسي كرده ايم

One of the bold stylistic features in xaqaniʹs poems is the usage of scientific terms which included especially musical terms. The main question in this survey is how much innavation he used in his musical similies. To find the answer after studying and surving xaqaniʹs Divan, we collected all the musical similies about melodies, musicians, singers and instruments in his poems. Then by mentioning all the samples we studied the manner of using similies in xaqaniʹs Divan