محمّدحسين فدايي طنزپرداز چيره دست اما گمنام معاصر و مقايسه اشعار او با طنزپردازان مشهور

Techniques and Types of Humor in the Lyrics of Mohammad Hussein Fadai

طنز بيان سختيهاي زندگي و مشكلات جامعه (حقايق تلخ) با زبان و بياني شيرين است تا با توجه به آن، حاكمان و مردم به اصلاح جامعه و رفتار خود بپردازند و شامل آثاري است كه بيان آنها بصورت جدي، دشوار و گاه غيرممكن مينمايد. اين نوع ادبي از ديرباز در ادبيات فارسي كاربرد داشته است. طنز در دوران معاصر نيز با توجه به مسايل جديد و روابط متفاوت انسانها جايگاه والاي خود را حفظ كرده و حتّي تحكيم بخشيده است. يكي از شاعران معاصر كه مجموعه‌شعري طنزآميز، اجتماعي و انتقادي با عنوان لبخند كوير از خود بيادگار نهاده، محمّدحسين فدايي (1304-1393ش) شاعر دل آگاه طبسي است. او طنز را در امور مختلف و به شيوه‌هاي گوناگوني بكار گرفته و از آن در خنداندن مخاطب، بيان مسايل انتقادي ـ اجتماعي و به چالش كشيدن اشخاص و مشاغل و غيره بهره برده است. نكته قابل‌توجه در كلام فدايي، رعايت حدود است. او تلاش ميكند با بيان مشكلات موجود، بدون توهين به ديگران در راستاي پويايي جامعه حركت كند. در اين مقاله پس از معرفي اين شاعر و آثارش، كاربردهاي طنز در شعر فدايي را بررسي ميكنيم و سپس ضمن مقايسه‌اي اجمالي ميان برخي مضامين مشترك اشعار او و مجلات مشهور طنز در روزگارش، جايگاه والايِ او در اين عرصه را نشان ميدهيم. در هر حال، نبود امكانات در شهرستان و دوري از محيط ادبي پايتخت، گمنامي اين شاعرِ توانمند را در پي داشته است

Humor is representation of life and communityʹs problems (bitter facts) in a sweet language, so that rulers and people seek to reform their society and behavior and includes works whose serious representation is difficult or in some situations impossible. This literary type has been long used in Persian literature. Some of great humor and satire writers of Persian literature include Obeide Zakani, Saʹdi, afez, and Beshagh Atʹame. In contemporary literature, humor has preserved its high position and has even strengthened it regarding modern issues and different relations between people.One of the contemporary poets, whose famous humorous, social, and critical collection of poems with the name of "Labkhande Kavir " is a valuable literary work, is Mohammad Hussein Fadai (1304-1393 solar year) who is a less educated but wide-awake poet from Tabas. He has applied humor in different issues and based on different methods in order to make audience laugh, express social-critical issues, and challenge people as well as professions. The important point in his speech is observance of the limits. He tries to express problems without insulting others and therefore, he moves toward social mobility. In the present article the poet and his works are introduced after which the functions of humor are investigated in Fadaiʹs poetry. Then a brief comparison is done between some aspects shared in his poetry and famous humor journals of his time which can indicate his high position in this field. Nevertheless, lack of facilities in this city and its far distance from capitalʹs literary atmosphere has led to obscurity of this great poet.