مولفه هاي فرهنگي و زباني در ترجمههاي حافظ شيرازي به زبان عربي

بررسي كيفيت برخي از ويژگي‌هاي فرهنگ ايراني در ترجمههاي گوناگون ديوان حافظ شيرازي به زبان عربي، هدف اين جستار است. ذهن ايراني ميان شمع و پروانه، موم و شمع، گل و پروانه، سرو و چمن و ... مناسبتي ظريف برقرار مي كند و تلقّي خاص هنري از آن ها در ضمير خود دارد؛ تخلّص، كلمات تابع و رديف شعري از ويژگي هاي منحصر به فرد زبان فارسي است يا سيماي فراواقعي معشوق در ادبيات فارسي، حضور رند، تعارفات و مبالغه ها در احترام، ارجاعات فرهنگي و تفاوت هاي آوايي ازجمله مولفه هايي است كه فهم و تذوق ترجمه هاي حافظ را در فرهنگ همسايه، ديرياب مي سازد. پژوهش حاضر مي كوشد پاره اي از اين ويژگي هاي خاص را در ترجمه-هاي گزيده يا تمام ديوان به عربي، ذكر و تحليل نمايد. مترجمان عرب‌زبان در برخورد با اين پديده‌هاي فرهنگي به شگرد‌هاي گوناگوني چون تصريح، حذف و يا تغيير اين پديده‌ها دست يازيدند؛ اما به هر روي، ناهمخواني اين ويژگي‌ها به اعتبار فرم يا محتوا در فرهنگ عربي، گواه شخصيت و ادبيات مستقل ايرانيان در جريان پرشور فرهنگ اسلامي است.