بازطراحي سازوكار سياست‌گذاري رسانه‌اي متاثر از رويكرد ارتقاي سواد رسانه‌اي (مورد مطالعه: سازمان صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران)

Redesigning the Mechanism of Media Policy-Making Influenced by Promoting Media Literacy Approach )Case Study: Islamic Republic of Iran Broadcasting(

با توجه به اهميت آموزش سواد رسانه‌اي در تدوين خط‌مشي‌ رسانه‌اي و فقدان مطالعات جدي در اين زمينه، پژوهش حاضر كه ماهيت توصيفي و استنباطي دارد، بر آن است تا با بررسي مفاهيم، ضرورت‌ها و الگو‌هاي سياست‌گذاري رسانه‌اي و سواد رسانه‌اي كه از مطالعات ادبيات اين حوزه به دست آمده است، به يك الگوي جامع «سياست‌گذاري رسانه‌اي متاثر از رويكرد ارتقاي سواد رسانه‌اي» دست يابد. در اين تحقيق به‌منظور دستيابي به هدف، ميزان سواد رسانه‌اي جامعه مورد مطالعه (نوجوانان دانش‌آموز) با حجم نمونه 384 نفر كه از طريق نمونه‌گيري خوشه‌اي و تصادفي به دست آمد، اندازه‌گيري شد. پس از استخراج عوامل موثر بر سواد رسانه‌اي مصاحبه‌هايي اكتشافي با ده نفر از اساتيد علوم ارتباطات اجتماعي و مديريت رسانه و مديران و كارگزاران رسانه كه با روش نمونه‌گيري هدفمند و گلوله برفي انتخاب شده بودند، انجام شد. همچنين به‌منظور ارزيابي صحت و روايي الگوي پيشنهادي و تبيين جايگاه سواد رسانه‌اي در سياست‌گذاري سازمان صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران، بخشي از برنامه‌هاي صدا و سيماي ج.ا.ا.، بر پايه الگوي به‌دست‌آمده از مولفه‌هاي سواد رسانه‌اي مورد تحليل و بررسي قرار گرفت و در نهايت استنتاج به عمل آمد.

Regarding the importance of education of media literacy in media policy making and lack of serious studies in this case, the present paper which is a descriptive and inferential research, tries to achieve a comprehensive model of "media policy making through promoting media literacy approach" by studying concepts, necessities, and different models of media policy making and media literacy. In this research, in order to reach the defined goal, the levels of media literacy of the target sample (384 young students) have been measured. Then the influential factors on media literacy have been elicited. Also a series of interviews have been run with social communications and media management scholars, managers and high ranking employees of IRIB who were chosen through purposive and snowball sampling in order to evaluate the accuracy and validity of the proposed model and determine the role of media literacy in policy making process of IRIB. Finally, based on the proposed model, the factors of media literacy in part of IRIB programs have been studied and analyzed.