پالينواستراتيگرافي و محيط رسوبي ديرينه سازند دليچاي در برش چينه‏شناسي ديكتاش، شمال شرق سمنان

Palynostratigraphy and Palaeoenvironment of the Dalichai Formation, Diktash Section, northeastern Semnan

سازند دليچاي در برش چينه‏شناسي ديكتاش شمال شرق سمنان به ضخامت 564 متر حاوي مجموعه قابل توجهي از پالينومورف‌هاي خشكي (از قبيل اسپورها و پولن‏ها) و پالينومورف‌هاي دريايي (شامل داينوفلاژله‏ها، اكريتارك‏ها و آستر داخلي پوسته فرامينيفرها) با حفظ‌شدگي خوب مي‌باشد. از پالينومورف‌هاي خشكي در مجموع تعداد 51 گونه اسپور متعلق به 31 جنس و 27 گونه پولن متعلق به 14 جنس شناسايي شد كه به ترتيب، اسپورهاي ترايلت‌، پولن‌هاي دو باله و تك باله داراي بيشترين فراواني بودند. از پالينومورف‌هاي دريايي تعداد 16 گونه متعلق به 10 جنس از داينوفلاژله‏ها شناسايي گرديد كه فرم‌هاي پروكسيموكوريت داراي بيشترين فراواني بودند. تنها يك زون تجمعي Contignisporites-Striatella assemblage zone و يك زون فراواني Classopollis abundant zone براي اين نهشته‏ها پيشنهاد گرديد. با توجه به حضور Contignisporites burgeri و گونه‌هاي مختلف Striatella سن باژوسين پسين- باتونين براي قسمت پاييني برش و با توجه به افزايش ناگهاني Classopollis (Corollina) در قسمت‏هاي بالايي برش، سن كالووين براي اين قسمت از برش تعيين مي‏گردد. بر اساس حضورميوسپورهايي با گسترش چينه‏شناسي شناخته شده از قبيلKlukisporites variegatus, Concavissimisporites verrucosus, Striatella spp. سن سازند دليچاي در برش مورد مطالعه به ژوراسيك مياني نسبت داده شده است. با بررسي قرابت اسپورها و پولن‏ها، ميوسپورهاي موجود در برش چينه‌شناسي ديكتاش به سرخس‌ها (Pterophyta)، ليكوفيت‌ها (Lycophyta)، دم اسبيان (Sphenophyta)، بريوفيت‌ها (Bryophyta) و گروه‌هايي از بازدانگان (Gymnosperms) نظير مخروطيان (Coniferophyta) و ژينكوفيت‌ها (Ginkgophyta) نسبت داده شده‌اند. وجود اين گياهان معرف آب و هواي گرم تا نيمه‏گرم با رطوبت زياد در زمان تشكيل رسوبات سازند دليچاي، در برش مورد مطالعه مي‏باشد. مطالعه حوضه رسوب‏گذاري بر اساس عناصر پالينولوژيك، حاكي از آن است كه سازند دليچاي در برش چينه‌شناسي ديكتاش در يك محيط ساحلي كم عمق و كم اكسيژن با سرعت رسوب‏گذاري پايين و افزايش تدريجي عمق حوضه تشكيل شده است. سه نوع پالينوفاسيس (VI, IV, II) براي برش چينه‌شناسي مورد مطالعه تعيين گرديد.

Diverse and well-preserved palynofloras occur in Middle Jurassic sediments of the Dalichai Formation in north east of Semnan. Terrestrial palynomorphs (including spore and pollen grains), and marine palynomorphs (such as dinoflagellates, acritarchs and foraminiferal test linings) have been recorded. Fifty one species of spores (31 genera) and 27 species of pollen (14 genera) are identified, from which trilete spores, bisaccate and monosaccate pollen were the most frequent miospores. Sixteen species of dinoflagellates (10 genera) were recognized, which proximochorate forms have been the most abundant. One assemblage zone (Contignisporites-Striatella assemblage zone) and one abundant zone (Classopollis abundant zone) were proposed. The coappearance of such key miospore species as Contignisporites burgeri with different species of Striatella within the succession has been used to attribute a Bajocian - Bathonian age to the lower part of the section studied and the abundance of Classopollis (Corollina) has been used to characteristic a Callovian age to the upper part of the studied interval. Based on the presence of such certain miospore species as Klukisporites variegatus, Concavissimisporites verrucosus, Striatella spp. the studied section is collectively dated as Middle Jurassic. Inferred natural relationships of the miospores imply derivation from a diverse parental flora of Pterophyta, Lycophyta, Sphenophyta, Bryophyta and Gymnosperms (such as Coniferophyta and Ginkgophyta) that grew under warm, humid conditions during the Middle Jurassic throughout the deposition of Dalichai Formation. On the basis of the palynological investigations, it can be deduced that the Dalichai deposits have been settled down in a low-oxygen, shallow marine environment with low depositional rate. The depth of the depositional environment has increased with time. Three types of palynofacies (II, IV, and VI) were determined utilizing palynofacies analysis. Keywords: Palynostratigraphy, Dalichai Formation, Palaeoenvironment, Northeastern Semnan.