بررسي فون و تنوع زيستي كنه‌هاي خاكزي خانوادهLaelapidae (Acari: Mesostigmata) در جنوب استان گيلان

Fauna and biodiversity of edaphic laelapid mites (Acari: Mesostigmata: Laelapidae) in south of Guilan Province

فون و تنوع زيستي كنه‌هاي خانوادهLaelapidae در زيستگاه‌هاي جنگلي و زراعي جنوب استان گيلان در فصول مختلف سال 1391 بررسي شد. در مجموع 18 گونه از هشت جنس جمع‌آوري و شناسايي شدند كه در بين آن‌ها دو گونه براي دنيا و يك گونه براي ايران جديد بودند و شش گونه نيز براي اولين بار از استان گيلان گزارش شدند. محاسبه شاخص‌هاي تنوع زيستي بر مبناي فراواني گونه‌ها، با استفاده از فرمول‌هاي متداول و با كمك نرم افزارEcological Methodology و تجزيه و تحليل داده‌ها با بهره‌گيري از نرم افزارSAS (نسخه 6.2) انجام شد. نتايج نشان داد كه شاخص‌هاي تنوع زيستي با توجه به نوع پوشش گياهي و فصل نمونه برداري، تفاوت معني‌داري دارند به‌طوري‌كه بيشترين تنوع شانون و غناي گونه‌اي مارگالف به‌ترتيب به ميزان 9/0 و 7/2 در مناطق جنگلي و كمترين مقدار آن به‌ترتيب به ميزان 8/0 و 7/1 در مناطق زراعي مشاهده شد. همچنين در بين فصول مختلف سال، فصل بهار با 94/0 و 2/3 و فصل زمستان با 8/0 و 4/1 به‌ترتيب بيشترين و كمترين ميزان تنوع شانون و غناي گونه‌اي مارگالف را داشتند. در بين گونه‌هاي جمع‌آوري شده در منا‌طق زراعي (190 كنه) گونهGaeolaelaps aculeifer Canestrini, 1883 بيشترين فراواني نسبي (23 درصد)، و گونه‌هايG. praesternalis Willmann, 1949 ، Cosmolaelaps vacua Michael, 1891 وShcherbak, 1971 C. lutegiensisبه‌ترتيب داراي 15، 13 و 11 درصد فراواني‎ نسبي گونه‌هاي جمع‌آوري شده بودند. مقدار شاخص يكنواختي در مناطق جنگلي (5/1) بيشتر از مناطق زراعي (3/1) و فراواني نسبي گونه‌هاي جمع‌آوري شده از مناطق جنگلي تقريبا برابر بودند.

Fauna and biodiversity of laelapid mites (Acari: Mesostigmata: Laelapidae) were studied in south of Guilan Province, during 2012–2013. In this research, 18 species belong to eight genera were collected and identified, among them two species were new records for science, one species was new record for Iran and six species were new records for Guilan Province mite fauna. Biodiversity indexes on the basis of species richness were calculated using standard formulas and ecological methodology software. Data processing was performed using SAS software. The estimated Shannon-Wiener’s diversity index and Margalef index showed the significant difference among studied habitats and seasons. The highest and lowest values of Shannon-Wiener’s diversity index and Margalef index were calculated for forest (0.9) and (2.7) and field areas (0.8) and (1.7), respectively. Moreover, among different seasons, spring with 0.94 and 3.2 and winter with 0.8 and 1.4, respectively had greatest and lowest values. According to finding of this study, in fields habitats Gaeolaelaps aculeifer (23%), G. praesternalis (15%), Cosmolaelaps vacua (13%) and C. lutegiensis (11%), were the most abundant species. The evenness index was higher in forest areas (1.5) than field’s habitats (1.3). Collected species from forest areas had almost equal relative abundance.