تحليل كارايي و مصرف بهينه منابع در بيمارستان هاي منتخب استان آذربايجان غربي با استفاده از مدل تحليل فراگير داده ها

Analysis of the Efficiency and Optimal Consumption of Resources in Selected Hospitals in Urmia Province through Data Envelopment Analysis

مقدمه: بيمارستان ها به عنوان پرهزينه ترين و مهمترين اجزاي نظام مراقبت پزشكي مطرح هستند، بنابراين بازشناخت اقتصادي اين بخش و توجه كامل به كارايي و عوامل موثر بر آن، از اهميت ويژه اي برخوردار مي باشد. هدف اين مطالعه بررسي كارايي بيمارستان هاي منتخب استان آذربايجان غربي با استفاده از روش تحليل فراگير داده ها مي باشد. روش كار: پژوهش حاضر مطالعه اي توصيفي تحليلي مي باشد كه به صورت مقطعي و گذشته نگر در سال 1388 انجام گرفت. متغيرهاي نهاده تعداد تخت فعال، تعداد پزشك و ساير پرسنل و متغيرهاي ستانده تخت روز اشغالي و پذيرش سرپايي در و با فرض Deap بيمارستان هاي مورد مطالعه بودند. تجزيه و تحليل اطلاعات توسط روش تحليل فراگير داده ها و نرم افزار 2,1 صورت پذيرفت. در اين مطالعه هم انتقال مازادها و هم انتقال شعاعي مورد برآورد قرار (VRS) بازدهي متغير نسبت به مقياس گرفت و علاوه بر تعيين كارايي در بيمارستان هاي منتخب، استفاده بيش از حد مطلوب نهاده ها در سال 1388 محاسبه شد. يافته ها: بر اساس نتايج حاصل از روش تحليل فراگير داده ها در سال 1388 ميانگين كارايي فني بيمارستا نهاي مورد مطالعه 0.584 ، متوسط كارآيي فني خالص (كارآيي مديريتي) بيمارستان ها 0.782 و متوسط كارآيي مقياس آنها 0.771 بوده است. به عبارتي، ظرفيت ارتقا كارايي در اين بيمارستا نها بدون هيچ گونه افزايشي در هزين هها و به كارگيري همان ميزان از نهاده ها تا حدود 41.5 درصد مي باشد. از كل بيمارستا نهاي دانشگاه فقط 4 بيمارستان داراي كارايي فني يك مي باشند. علاوه بر آن در اين بيمارستان ها وجود عوامل توليد مازاد آشكار مي باشد. بحث: كاهش عوامل توليد مازاد بر اساس نتايج روش تحليل فراگير داد هها نقش عمده اي در كاهش هزين ههاي بيمارستان و بخش بهداشت و درمان خواهد داشت. از طرفي در بيمارستان هايي كه داراي كارايي فني كمتر از يك مي باشند مقادير اوليه و بهينه نهاده آنها باهم متفاوت و داراي مازاد نهاده مي باشند. از اين رو بيمارستان هاي مذكور براي رسيدن به حداكثر كارايي بايد به تعداد مازادهاي خود از مقادير اوليه نهاد هها كم كنند تا به سطح كارايي مطلوب دست يابند. از نتايج به كارگيري اين روش به عنوان معياري براي اتخاذ تصميم در خصوص تخصيص منابع و همچنين كنترل و بهبود عملكرد بيمارستان ها مي توان استفاده كرد. كليد واژه ها: بيمارستان، تحليل فراگير داده ها، كارايي فني، كارايي مقياسي، كارايي مديريتي

Introduction: The recognition of economics of hospitals, as integral and costly components of health care systems, is vital for assessing their efficiency and the factors affecting them. The study through Data Envelopment Analysis (DEA) aimed to determine the efficiency of selected hospitals of Urmia University of Medical Sciences. Methods: This was a descriptive-analytic (cross-sectional and retrospective) study conducted in 2009. Input variables included the number of active beds, doctors and other personnel and output variables encompassed outpatients’ admission and occupied day-bed. The data were analyzed through DEA method and Deap2.1 software with variable return to scale assumption. Slack and radial movements, the efficiency of the hospitals and the excessive use of inputs were determined. Results: The mean scores of technical, managerial and scale efficiency of the hospitals were 0.584, 0.782 and 0.771, respectively. Four hospitals enjoyed the maximum technical efficiency (1). The capacity of efficiency enhancement was about 41.5 % without any increase in costs, applying the same amount of inputs. Discussion: A decrease of surplus production factor based on the results of DEA can lead to a reduction in expenditures. In hospitals with technical efficiency of less than one, the original and projected values of inputs were different and had a surplus. It is suggested that hospitals decrease their surplus from original values to achieve the expected optimal performance. The results could be applied in hospitals as a benchmark for decision making about resource allocation, controlling and improving hospital performance. Keywords: Hospital, Data Envelopment Analysis, Technical efficiency, Scale efficiency, Managerial efficiency