رتبه‌بندي وب‌سايت كتابخانه‌هاي مركزي دانشگاه‌هاي علوم پزشكي ايران بر اساس كاربردپذيري و ارتباط آن با رتبه و بومتريك

Usability Ranking of Central Librariesʹʹ Websites of Iranian Medical Universities and Its Relationship with Webometric Ranking

مقدمه: وب‌سايت‌هاي كتابخانه‌اي به عنوان يكي از راه‌هاي اصلي براي دسترسي به منابع كتابخانه هستند كه براي اطمينان از عملكرد مناسب آن‌ها، لازم است مطابق نياز كاربران طراحي شوند. هدف اصلي اين مطالعه، ارزيابي كاربردپذيري وب‌سايت‌هاي كتابخانه‌هاي مركزي دانشگاه‌هاي علوم پزشكي تيپ يك كشور ايران و تعيين رابطه آن با رتبه وبومتريك دانشگاه‌هاي موردبررسي بود. روش كار: پژوهش حاضر از نوع توصيفي- تحليلي و مقطعي بود كه با استفاده از روش ارزيابي مكاشفه‌اي، به بررسي ميزان كاربردپذيري وب‌سايت‌هاي كتابخانه‌هاي مركزي دانشگاه علوم پزشكي تيپ يك ايران (تهران، شهيد بهشتي، اصفهان، شيراز، تبريز، مشهد، اهواز، كرمان، مازندران، اروميه، كرمانشاه و زنجان) در تابستان 1392 پرداخت. در اين پژوهش، سه نفر ارزياب به طور مستقل وب‌سايت‌ها را با مولفه‌هاي نيلسن، مورد ارزيابي قرار دادند. در نهايت، فهرستي از مشكلات كاربردپذيري موجود در رابط‌هاي كاربري مورد ارزيابي تهيه شد. براي تعيين نوع مشكلات از معيار «درجه شدت» استفاده شد. سپس رابطه بين رتبه كل كاربردپذيري وب‌سايت كتابخانه‌ها با رتبه وبومتريك دانشگاه‌هاي موردنظر تعيين شد. تحليل يافته‌هاي پژوهش با نرم‌افزار SPSS20 انجام گرفت. يافته‌ها: در اين ارزيابي، بيشترين مشكلات وب‌سايت‌ها، مربوط به «انعطاف‌پذيري و كارايي استفاده» و كمترين آن‌ها، مربوط به «پيشگيري از خطا» بودند. همچنين، بيشترين مشكلات وب‌سايت‌ها، مشكلات «اساسي» بودند. نتايج نشان داد بين رتبه وبومتريك دانشگاه‌هاي علوم پزشكي و رتبه كاربردپذيري وب‌سايت كتابخانه مركزي آن‌ها همبستگي وجود ندارد. نتيجه‌گيري: طراحي رابط كاربر وب‌سايت‌هاي كتابخانه‌اي با وجود طيف وسيع و متنوع كاربران، داراي كاربردپذيري مطلوبي نيست. پيشنهاد مي‌شود در طراحي اين وب‌سايت‌ها استانداردها و اصول از پيش تعيين‌شده مورد توجه قرار گيرند. كليدواژه‌ها: ارزيابي، وب‌سايت كتابخانه، رتبه كاربردپذيري، رتبه وبومتريك

Introduction: Library websites are one of the main ways to access to library resources, therefore, they should be desihned according to usersʹ needs to ensure their proper performance. This study aims to evaluate the usability of central libraries websites of Top Iranian Medical Universities and determinate its relationship with webometric ranking. Methods: This descriptive-analytical, cross-sectional study was conducted in 2013 to evaluate the usability of central libraries’ websites of Iranian Medical Universities, type I (Tehran, Shahid Beheshti, Isfahan, Shiraz, Tabriz, Mashhad, Ahvaz, Kerman, Mazandaran, Uromia, Kermanshah and Zanjan). Three evaluators independently examined the websites using Nielsen’s usability principles. Then a list of usability problems was identified and classified based on their severity. Then, the correlation between the ranking of the central library websites and the ranking of webometrics was determined. Spss20 was used to analyse the data. Results: according to the findings, the highest number of problems was related to "flexibility and efficiency of use" and the lowest was related to "error prevention". Based on the severity of identified problems, the highest number of problems were "major" ones. There was no significant correlation between the usability ranking of the central library websites and the webometrics ranking of the same universities. Conclusion: Despite the wide usage and variety of users, library websites interfaces are not of good usability, therefore, it is recommended to to consider standards and principles while designing websites