بررسي رضايتمندي و كارآمدي در روان‌درماني از راه دور: ديدگاه بيمار و روان درمانگر

Assessing Satisfaction, Technology Usability, and Therapeutic Alliance in Tele-psychotherapy from Patients’ and Counselor’s Perspective

مقدمه: يكي از زمينه هاي پركاربرد و موفق در سلامت از راه دور، ارايه خدمات سلامت روان و مشاوره است. در اين مطالعه كارامدي روان درماني در ارتباط از راه دور بررسي شده است. روش كار: پژوهش حاضر يك مطالعه كاربردي است كه با بهره گيري از هر دو رويكرد كيفي و كمي، با استفاده از پرسشنامه و انجام مصاحبه صورت پذيرفته است. جمعيت مورد مطالعه شامل 30 نفر، با روش نمونه گيري در دسترس، از ميان مراجعين به كلينيك تخصصي خانواده درماني در شهر مشهد انتخاب شده اند كه دربازه زماني آبان تا دي ماه سال1393جهت دريافت خدمات، از طريق اينترنت با روان درمانگر خود در خارج از كشور ارتباط داشته اند. روايي محتواي ابزار با استفاده از نظرات سه نفراز متخصصين تاييدگرديد و براي سنجش پايايي آزمون، از روش تحليل ثبات دروني بهره گرفته شد. همچنين به منظور بررسي ارتباط متغييرهاي زمينه اي و شاخص هاي مورد مطالعه از ضريب همبستگي رتبه ايِ اسپرمن استفاده شده است. يافته‌ها: سه شاخص مورد اندازه گيري در اين مطالعه به ترتيب شامل: تعامل بيمار–درمانگر، بارضايت 80 درصدي پاسخگويان، كارامدي ابزار مشاوره با امتياز 3/73 درصد، و همچنين شاخص رضايتمندي با امتياز 3/93 بوده است. اطلاعات مربوط به سوالات باز پرسشنامه و نتايج مصاحبه با روان درمانگر پس از تحليل و بررسي به صورت دسته بندي موضوعي ارايه شده است. نتيجه گيري: كشور ايران با وسعت پهناور و تعداد قابل توجه مناطق محروم و دورافتاده، براي استفاده از مزاياي تكنولوژي سلامت از راه دور، جهت بهبود دسترسي و توزيع عادلانه خدمات، پتانسيل خوبي دارد. كليدواژه‌ها: پزشكي از راه دور، رضايت مندي بيمار، روان درماني كوتاه مدت، اينترنت

Introduction: Telemental health is one of the most successful aspects of telehealth. In this study, we focus on family therapy as a branch of psychotherapy and analyze its efficacy in telecommunication settings. Methods: This is a descriptive study conducted between October 2014 and February -2015. The sample of the study consisted of 30 patients having family therapy sessions via an internet based connection in a clinic in Mashhad. Data were collected by a questionnaire. The content validity of the questionnaire was established using a panel of 3 experts, and reliability was assured with internal consistency method. We also conducted a semi-structured interview with the psychotherapist in order to obtain his opinions on this method. Results: The findings on three indices examined in this research showed that 80 percent of participants were satisfied with the interviewee/interviewer interaction, 73.3 percent of participants rated usability of the technology as moderate to high, while 93.3 percent of the participants reported high satisfaction with this method of telecounseling. The open-ended questions and the debriefing interview with the psychotherapist were reviewed, and general features of responses were extracted and classified. Conclusion: Iran with the wide land area and considerable number of rural and deprived areas, has a good potential to benefit from telehealth advantages. As it is the first study examining the efficacy and acceptability of telepsychotherapy in Iran, further research is needed in order to examine other aspects of this field to find the best solution suitable for our country. Key words: Telemedicine, Patient Satisfaction, Brief Psychotherapy, Internet